Είμαστε φοιτητές και όχι εθελοντές!

Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται η συγκρότηση εθελοντικών-επιστημονικών ομάδων στο εσωτερικό των πανεπιστημίων με μεγαλύτερους ρυθμούς από ότι στο παρελθόν. Τις περισσότερες φορές, αφορμή για τη συγκρότησή τους ή για τη συμμετοχή σε αυτές αποτελεί η περαιτέρω συλλογή γνώσεων ή εμπειρίας, ως έναν τρόπο διασφάλισης μίας πιθανότητας εύρεσης εργασίας. Πρακτική αποτύπωση της παραπάνω λογικής στη σχολή μας, είναι ομάδες όπως το Chemecon ή οι εθελοντικές ομάδες που συγκροτήθηκαν γύρω από το συνέδριο Globelics και τα 100 χρόνια σχολής. Η παραπάνω διαδικασία “συλλογής” γνώσης ή εθελοντικής εργασίας, μπορεί να καταλήγει σε προγράμματα Δια Βίου Μάθησης, όπως τα e-learning στο ΕΚΠΑ ή αντίστοιχα προγράμματα Δια Βίου του ΑΠΘ, ή ακόμα ακόμα στην κουβέντα για τσάμπα εργασία φοιτητών σε ερευνητικά προγράμματα, που άνοιξε με τη διαδικτυακή διακίνηση σχετικού ερωτηματολογίου.

Αν συλλογιστεί, ωστόσο, κανείς τις αλλαγές στην εργασία και στην εκπαίδευση -ως φυσικό επακόλουθο- θα διαπιστώσει, ότι όλα τα παραπάνω μάλλον καταρρακώνουν την προοπτική μας, παρά το γεγονός ότι σύσσωμο το καθηγητό μπλοκ, όπως και το σύνολο του αστικού επιτελείου, προσπαθεί να τα προμοτάρει και να τα παρουσιασεί ως τη μόνη διέξοδο. Αυτό καθώς δεν αποτελούν, στην πραγματικότητα, τίποτε διαφορετικό από την υλική αποκρυστάλλωση των λογικών αέναου κυνηγιού πιστοποιήσεων και συνεχών επανακαταρτίσεων και της απλήρωτης εργασίας. Ειδικά σήμερα και με την ψήφιση του νόμου Γαβρόγλου, ο οποίος ενισχύει και θεσμοθετεί τα Κέντρα Δια Βίου Μάθησης, όλα τα παραπάνω αποτελούν κάτι ιδιαίτερα επικίνδυνο για την προοπτική του αποφοίτου. Συνδυαστικά με την εισαγωγή του Ατομικού Φακέλου Προσόντων ήδη από το Λύκειο και τις πιστωτικές μονάδες, όπως υπάρχουν από το νόμο Διαμαντοπούλου, τέτοιου τύπου ομάδες αποκτώντας μόνιμα χαρακτηριστικά και δίνοντας πιστοποιητικά, πρόκειται να λειτουργήσουν διαλυτικά για το πτυχίο.

Η διάλυση και απαξίωση του πτυχίου σχετίζεται με τρία στοιχεία. Αφενός με την αντικατάσταση του πτυχίου από τον ατομικό φάκελο, επιτυγχάνεται ο κατακερματισμός των αποφοίτων καθώς αυτοί δεν βγαίνουν με ενιαίο τρόπο στην αγορά εργασίας. Αυτό οδηγεί στην ατομική διαπραγμάτευση με τον εκάστοτε εργοδότη και τη διάλυση οποιασδήποτε έννοιας συλλογικής κατοχύρωσης, ειδικά τη στιγμή που οι συλλογικές συμβάσεις εργασίας αποδυναμώνονται ολοένα και περισσότερο. Αφετέρου με την αποστοίχιση των επαγγελματικών δικαιωμάτων από τα πτυχία, καθώς τα τελευταία θα αποδίδονται πλέον, είτε από μεταπτυχιακούς κύκλους σπουδών, είτε από σεμινάρια και πιστοποιήσεις. Μία τέτοια διαδικασία κυνηγιού δεν θα έχει τέλος, καθώς θα πρόκειται εν τέλει για έναν ατέρμονο αγώνα δρόμου και ανταγωνισμού για μία θέση εργασίας, οι συνθήκες στην οποία απέχουν κατά πολύ από τις πρέπουσες (μισθός, ασφάλιση, συνδικαλιστικά δικαιώματα). Ο παραπάνω τρόπος απόδοσης επαγγελματικών δικαιωμάτων είναι άρρηκτα συνδεδεμένος με τα Μητρώα των Μηχανικών. Έτσι κάθε απόφοιτος μηχανικός αποφοιτώντας θα βρίσκεται σε μηδενική βαθμίδα, μην έχοντας κανένα επαγγελματικό δικαίωμα, παρ'ότι θα έχει πάρει πτυχίο (πληρώνοντας βέβαια κανονικά τις εισφορές του). Η άνοδος σε επόμενη βαθμίδα θα επιτυγχάνεται μέσω σεμιναρίων επίπληρωμή ή εργασιακής εμπειρίας και έτσι θα “ξεκλειδώνεται” το αντίστοιχο επαγγ. δικαίωμα.

Από την άλλη ο εθελοντισμός προωθείται ,με πολύ συντονισμένο τρόπο, από καθηγητές, όσο από πανεπιστήμια του εξωτερικού και επιχειρήσεις, ως κάτι πολύ θετικό στο βιογραφικό ενός αποφοίτου. Αυτή η “διαφήμιση” μάλλον σχετίζεται με το κατά πόσον ο απόφοιτος-μελλοντικός εργαζόμενος είναι διατεθειμένος να δουλέψει τσάμπα για τον εκάστοτε εργοδότη. Άλλωστε, η λογική της τσάμπα εργασίας μπορεί να ξεκινά από μία εθελοντική ομάδα και να καταλήγει στον τρόπο με τον οποίο διεξαγόταν μέχρι τώρα η πρακτική άσκηση, αλλά και στο θεσμό της μαθητείας. Ένας θεσμός, ο οποίος έχει βγει με δυναμικό τρόπο το τελευταίο διάστημα στο προσκήνιο και είναι άμεσα συνδεδεμένος με μία λογική που περιγράφει ότι κάθε νεολαίος κάτω των 25 ετών, θα πρέπει λόγω δήθεν εργασιακής απειρίας, να εργάζεται με χαμηλότερο ή καθόλου μισθό, γιατί είναι μαθητευόμενος και όχι εργαζόμενος, με μειωμένη ή καθόλου ασφάλιση και να λέει και ευχαριστώ. Όλα αυτά ΑΝ βρει δουλειά, αφού τα ποσοστά της ανεργίας στους νέους είναι στο 40%.

Είναι ιδιαίτερα κρίσιμο να δούμε, όμως, και τον ρόλο των καθηγητών σε όλη αυτή τη διαδικασία. Έχει αποδειχθεί περίτρανα τα τελευταία χρόνια, ακόμα και για τους πιο δύσπιστους, ότι το καθηγητικό στρώμα είναι εκείνο που εφαρμόζει την εκπαιδευτική αναδιάρθρωση στο εσωτερικό των σχολών, όπως αυτή είναι εναρμονισμένη με τις επιταγές της Ε.Ε. και πλήρως ευθυγραμμισμένη με τη συνθήκη της Μπολόνια. Ειδικά για τη σχολή μας αρκεί να σκεφτούμε την εισαγωγή πιστωτικών μονάδων ECTS που ψήφισαν, αλλά και την πρόταση για σεμιναριακά μαθήματα με την αλλαγή του προγράμματος σπουδών, κάτι το οποίο ο φοιτητικός σύλλογος δεν επέτρεψε μέσω των αποφάσεων και δυναμικών παρεμβάσεων του. Από την άλλη, τα φαινόμενα καθηγητικής αυθαιρεσίας, αλλά και η καθοδηγητική θέση που έχουν στις εθελοντικές ομάδες που συγκροτούνται, παίρνουν ανησυχητικά χαρακτηριστικά. Θα παίρνουν ολοένα και περισσότερο ανησυχητικά χαρακτηριστικά, όσο υποτάσσουν τους φοιτητές στα “θέλω” τους, όσο τους περιγράφουν τα όσα έχουμε αναφέρει μέχρι τώρα ως τη μόνη διέξοδο, όσο η σχέση που αναπτύσσεται μεταξύ καθηγητή-φοιτητή, εκπαιδευτή-εκπαιδευόμενου, είναι σχέση εξουσιαστή-εξουσιαζόμενου. Αυτό είναι αδιαμφισβήτητο, αφού σε κάθε ευκαιρία το αποδεικνύουν χρησιμοποιώντας τους φοιτητές για τη “χαμαλοδουλειά” που οι ίδιοι αρνούνται να κάνουν. Αυτή η σχέση, εν τέλει, επιχειρεί να εμπεδώσει εκείνα τα χαρακτηριστικά του πειθήνιου εργαζόμενου που δεν θα φέρνει αντίρρηση στα “θέλω” του μελλοντικού εργοδότη όσο παράλογα και αν είναι αυτά.

Για έμας είναι ξεκάθαρο πως καμία από τις παραπάνω “μεθόδους” δεν εξασφαλίζουν την προοπτικής μας. Η λογική της υποταγής στα θέλω των καθηγητών, της συνεχούς επανακατάρτισης, του ανταγωνισμού, του κοινωνικού κανιβαλισμού, το παρόν και το μέλλον της ανεργίας, της μαύρης και επισφαλούς εργασίας, δεν είναι το μέλλον που αξίζει στη γενιά μας.

Μέσα από τους συλλογικούς μας αγώνες πρέπει να αγωνιστούμε για μία καλύτερη προοπτική, με αιτήματα:

-ΕΝΙΑΙΟ ΑΔΙΑΣΠΑΣΤΟ ΠΕΝΤΑΕΤΕΣ ΠΤΥΧΙΟ ΜΕ ΟΛΑ ΤΑ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΣΕ ΑΥΤΟ

-ΤΟ ΠΤΥΧΙΟ ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΜΟΝΟ ΙΚΑΝΟ ΚΑΙ ΑΝΑΓΚΑΙΟ ΕΦΟΔΙΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΥΡΕΣΗ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

-ΜΟΝΙΜΗ ΚΑΙ ΣΤΑΘΕΡΗ ΔΟΥΛΕΙΑ ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ ΜΕ ΠΛΗΡΗ ΕΡΓΑΣΙΑΚΑ ΚΑΙ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ

-ΚΑΤΩ Η ΜΑΘΗΤΕΙΑ