Περιοδικό Πολυτεχνείου 2015

ΟΙ ΕΞΕΓΕΡΣΕΙΣ ΔΕ ΜΠΑΙΝΟΥΝ ΣΤΑ ΜΟΥΣΕΙΑ ΕΜΠΡΟΣ ΓΙΑ ΤΗΣ ΓΕΝΙΑΣ ΜΑΣ ΤΑ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΑ!

Της Σύνταξης

Είναι γιορτούλα; Είναι κομματικό πανηγύρι; Είναι μια αφορμή για να κλείσουμε τρεις μέρες τη σχολή και να πάμε εκδρομή; Οι παραπάνω είναι κάποιες από τις αντιλήψεις που προσπαθούν να περάσουν για την “επέτειο” του Πολυτεχνείου οι καθεστωτικές παρατάξεις, τα κόμματα και τα ΜΜΕ. Ποια είναι όμως η αλήθεια; Γιατί η 17 Νοέμβρη εξακολουθεί να συγκλονίζει τον κόσμο; Γιατί ο λαός συνεχίζει να συμμετέχει μαζικά στην πορεία παρά το κλίμα τρομοκρατίας που στέλνουν τα κάθε είδους “παπαγαλάκια” της εκάστοτε κυβέρνησης; Γιατί επιμένει να καταλήγει η πορεία έξω από την αμερικάνικη πρεσβεία παρά την προκλητική στάση των ΜΑΤ έξω από αυτή;

Κατ' αρχάς γιατί, όπως λέει και ένα παλιό σύνθημα, το Πολυτεχνείο δεν ήτανε γιορτή, ήτανε εξέγερση και πάλη λαϊκή. Ήταν η πάλη ενός ολόκληρου λαού, με πρωτοπορία του πιο δυναμικού κομματιού του, της νεολαίας και των εργαζομένων, κόντρα σε ένα καθεστώς που έμοιαζε άτρωτο. Ήταν πάλη κόντρα στη βίαιη καταπάτηση των λαϊκών ελευθεριών από τη χούντα, στις διώξεις και τον κοινωνικό αποκλεισμό, πάλη για ψωμί και παιδεία, πάλη για το άσυλο, πάλη κόντρα στον ιμπεριαλισμό.

Επίσης, γιατί ο ανυπότακτος και εξεγερτικός χαρακτήρας του ριζοσπαστικοποίησε την νεολαία, τόσο που δεν μπόρεσε να μείνει κάτω από τον έλεγχο των κομμάτων, και την οδήγησε σε ένα “άλμα προς τον ουρανό”. Δεν επέτρεψε τον συμβιβασμό και την φιλελευθεροποίηση της στη δικτατορία ενώ παράλληλα επέδρασε στην ένταση των αγώνων στα πρώτα χρόνια της μεταπολίτευσης.

Ένας ακόμη λόγος για τον οποίον η 17 Νοέμβρη εξακολουθεί να συγκλονίζει ακόμα και σήμερα τον κόσμο είναι ότι τα αιτήματα της εξέγερσης του Πολυτεχνείου παραμένουν επίκαιρα. Ειδικά το τελευταίο διάστημα όπου η κατάσταση στην κοινωνία γενικότερα αλλά και την εκπαίδευση ειδικότερα γίνεται όλο και χειρότερη για το μεγαλύτερο κομμάτι του λαού, το σύνθημα «Ψωμί- Παιδεία- Ελευθερία» ακούγεται σε κάθε κινητοποίηση, σε κάθε κοινωνικό αγώνα.

Η πολιτική του ΣΥΡΙΖΑ, και των υπόλοιπων κυβερνήσεων του μνημονίου, με τις τεράστιες μειώσεις και τα παγώματα μισθών και συντάξεων, τις αυξήσεις των φόρων ακόμα και με εκβιαστικά «χαράτσια», τις ιδιωτικοποιήσεις, τον εργασιακό μεσαίωνα, τους πλειστηριασμούς πρώτης κατοικίας, τη διάλυση του ασφαλιστικού και πολλά άλλα, έχει φέρει στο προσκήνιο περισσότερο από κάθε άλλη φορά το αίτημα των εξεγερμένων του Πολυτεχνείου για «ψωμί», αναγκάζοντας τον λαό να πληρώσει για μια κρίση την οποία δεν δημιούργησε.

Όσον άφορα στην «παιδεία», ο νέος νόμος Φίλη, ο οποίος θα έρθει σε πλήρη σύμπνοια με τις ευρωπαϊκές – μνημονιακές επιταγές, συνεπώς και με τη συνθήκη της Μπολόνια, θα έρθει να οξύνει τη διαδικασία της εκπαιδευτικής αναδιάρθρωσης η οποία με τη σειρά της συνεχίζεται ακάθεκτη και συνδεδεμένη πάντα με τη σταδιακή προσπάθεια της κατάργησης του δημόσιου πανεπιστημίου, της πλήρους εντατικοποίησης και αυταρχικοποίησης του. Η κατεύθυνση αυτή, τελικά, είναι σε ευθεία σύγκρουση με τα συμφέροντα των μαθητών-φοιτητών, αφού κατακερματίζει τα επαγγελματικά και εργασιακά δικαιώματα, τα ενιαία πτυχία και προωθεί την ατομική διαπραγμάτευση των οποιονδήποτε πτυχιούχων με την αυριανή εργοδοσία.

Τέλος, ως προς την «ελευθερία», υπάρχουν πολλά που μπορούμε να πούμε. Για ποια ελευθερία μπορούμε να μιλάμε, όταν η κρατική καταστολή εντείνεται όλο και περισσότερο σε κάθε κινητοποίηση και όταν μέσα σε ένα χρόνο έχουμε εκατοντάδες τραυματίες; Για ποια ελευθερία μιλάμε όταν η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ, σε συνεργασία με τη ΝΔ και τα άλλα πρόθυμα δεκανίκια του συστήματος, αποφασίζουν συνεχώς νέα μέτρα και δανειακές συμβάσεις, αγνοώντας την βούληση του λαού για ανατροπή τους και προδίδοντας τη λαϊκή εντολή του δημοψηφίσματος; Για ποια ελευθερία μιλάμε όταν χιλιάδες πρόσφυγες δολοφονούνται καθημερινά στα σύνορα της Ευρώπης και στα νερά του Αιγαίου από τις διεθνείς ιμπεριαλιστικές δυνάμεις;

Το σύνθημα του Πολυτεχνείου, λοιπόν, για ψωμί-παιδεία-ελευθερία, είναι επίκαιρο όσο ποτέ και η εξέγερση του Πολυτεχνείου μας δίνει το μήνυμα:

Καμία πραγματικότητα που μας επιβάλουν και είναι κόντρα στα συλλογικά συμφέροντα του λαού και της νεολαίας δεν είναι ανίκητη. Με συλλογικούς αγώνες να συνεχίσουμε ενάντια στο μέλλον που μας ετοιμάζουν...

Το Πολυτεχνείο ζει στους αγώνες του σήμερα για...

Ψωμί

Ήταν Νοέμβρης του 1973 όταν πραγματοποιήθηκε η μεγαλύτερη διαμαρτυρία κατά του καθεστώτος της ‘’Χούντας των Συνταγματαρχών’’. Η παράλληλη κατάληψη του Πολυτεχνείου και οι συγκεντρώσεις – διαδηλώσεις εκτός αυτού αποτελούν κομβικό σημείο στην ιστορία όχι μόνο της κοινωνίας του ελλαδικού χώρου αλλά της κινηματικής δράσης ολόκληρης της υφηλίου. Οι μέρες εκείνου του Νοέμβρη μπορούν εύκολα να χαρακτηριστούν σε μεγάλο βαθμό από το κεντρικό σύνθημα: ΨΩΜΙ – ΠΑΙΔΕΙΑ – ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ. Ένα σύνθημα που έχει μείνει χαραγμένο στις μνήμες μίας πληθώρας γενεών και όντας ανεξίτηλο αποτελεί ακόμα βασική διεκδίκηση της κοινωνίας. 42 χρόνια μετά τα τρία αυτά βασικά αιτήματα δεν έχουν ικανοποιηθεί, 42 χρόνια μετά οι αγώνες συνεχίζονται με τους περισσότερους εξ’ αυτών να πλαισιώνουν την υλική πτυχή του συνθήματος: το ΨΩΜΙ, το αίτημα που ενώνει στην πράξη το φοιτητικό κίνημα με το εργατικό κίνημα, καθώς οι φοιτητές ως μελλοντικοί εργαζόμενοι στηρίζουν τις απεργίες και τους αγώνες των εργαζομένων παλεύοντας για ένα καλύτερο μέλλον.

Εντός του ελληνικού κοινωνικού σχηματισμού, η επίθεση του κεφαλαίου είναι πιο αισθητή τα τελευταία χρόνια της «δημοσιονομικής κρίσης» στην οικονομία της χώρας, που άνοιξε το δρόμο στην πολιτική των μνημονίων που επιβάλλονται από τους ευρωπαίους εταίρους μας, προκειμένου να μας κρατήσουν στη ζωή βγάζοντας υπεραξία από τις φοροεπιδρομές και την κατακρεούργηση των εργασιακών – επαγγελματικών δικαιωμάτων αλλά και από την εκποίηση της δημόσιας περιουσίας! Οι κυβερνήσεις μας υπογράφοντας αυτές τις συμβάσεις, προκειμένου να δανειζόμαστε, υπέγραψαν την αναδιάρθρωση της ελληνικής οικονομίας σε μια ακραία νεοφιλελεύθερη κατεύθυνση με σκοπό την κατά το δυνατόν αύξηση των κερδών των μεγάλων συμφερόντων (τράπεζες, οίκοι αξιολόγησης, διεθνής καζινο – τοκογλυφία, μεγαλοβιομήχανοι, εφοπλιστές κοκ) και της ελληνικής κοινωνίας σε μία αντιλαϊκή κατεύθυνση. Υιοθετήθηκαν με στόχο την κινεζοποίηση της ελληνικής οικονομίας: φτηνά εργατικά χέρια, μηδαμινά εργασιακά δικαιώματα, όξυνση των ταξικών αντιθέσεων, όξυνση της εκμετάλλευσης του εργατικού δυναμικού, εργασιακή επισφάλεια, ανεργία (η οποία αποτελεί εργαλείο στα χέρια των εργοδοτών για να απειλούν τους εργαζομένους), μαύρη εργασία. Μάλιστα, με την έντεχνη χρήση της δομικής ανεργίας, καθοδηγείται ο εργάτης στα προγράμματα του ΕΣΠΑ, προγράμματα τα οποία μέσω εξάμηνων συμβάσεων απομυζούν την ενέργεια του εργατικού δυναμικού έναντι πινακίου φακής δίνοντας στον εργαζόμενο το εκπληκτικό βραβείο της προϋπηρεσίας και μισθό πείνας. Λες και το πρόβλημα των σύγχρονων ανέργων είναι η εμπειρία και όχι η εις βάρος του διαχείριση της κρίσης.

Φυσικά, οι συντάξεις και το ασφαλιστικό δε θα μπορούσαν να λείπουν από το στόχαστρο των βάρβαρων μνημονιακών πολιτικών. Το 3ο μνημόνιο, σκληρότερο όλων των προηγουμένων, φέρνει τεράστιες μειώσεις στις συντάξεις, αύξηση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης και οδηγεί στην ολοκληρωτική διάλυση του ασφαλιστικού. Με το κούρεμα των αποθεματικών των ασφαλιστικών ταμείων, οι συνταξιούχοι δεν πληρώνονται πλέον βάσει των κρατήσεων, αλλά από εκείνους που εργάζονται σήμερα και συνθέτουν το εργατικό δυναμικό της χώρας, με αποτέλεσμα τα δικά τους συνταξιοδοτικά αποθέματα να εκμηδενίζονται.

Οι μεταρρυθμίσεις βέβαια από πλευράς κυβέρνησης, δεν σταματάνε στα εργασιακά, αλλά επηρεάζουν το δημόσιο τομέα, τις υποχρεώσεις των πολιτών απέναντι στις τράπεζες και στις εισφορές του δημοσίου (έως το σημείο πλειστηριασμού της 1^ης κατοικίας), επιτρέπουν το ξεπούλημα δημόσιων αγαθών, υπηρεσιών στο κεφάλαιο, αντιδιαμετρικά με το δημόσιο συμφέρον.

Παράλληλα έχει μπει σε τροχιά το σχέδιο εκποίησης του δημόσιου πλούτου και των κοινωνικών υπηρεσιών, οι οποίες εμφανίζονται ως υπερχρεωμένες ούτως ώστε να επιτευχθεί η πώλησή τους χωρίς τη λαϊκή αντίσταση ενώ φυσιολογικά όταν έρθουν στα χέρια των κεφαλαιοκρατών θα αποτελέσουν μία ακόμα πηγή συσσώρευσης χρήματος παραμερίζοντας το χαρακτήρα κάλυψης κοινωνικών αναγκών. Άξιο αναφοράς παραμένει το γεγονός πως το εργατικό προσωπικό των συγκεκριμένων υπηρεσιών πέφτει και αυτό στα χέρια του εκάστοτε αγοραστή και μέσω της συμφωνίας προσαρμόζεται στα ‘’θέλω’’ του είτε από άποψης πλήθους ή μισθοδοσίας, γεγονός που κάνει προφανείς τις νέες απολύσεις και τις νέες μειώσεις.

Το τελικό συμπέρασμα που προκύπτει από τα παραπάνω είναι πως κοινός εχθρός της πολυπληθέστερης τάξης, της εργατικής καθώς και του φοιτητικού σώματος δεν αποτελεί άλλος από το υπάρχον πολιτικό σύστημα το οποίο προωθεί την εκμετάλλευση σε συνδυασμό με τον κοινωνικό κανιβαλισμό. Η 17η Νοεμβρίου σημαδεύτηκε από κοινή διαμαρτυρία πολιτών – εργατών και φοιτητών, ένα κοινό μέτωπο το οποίο οδήγησε στην κατάρρευση του Χουντικού συστήματος και έμεινε γραμμένο με χρυσά γράμματα στην ιστορία του λαϊκού κινήματος ώστε να εμπνέει τους νέους αγώνες. Επειδή όμως η δικαίωση των λαϊκών αγώνων δεν έχει επιτευχθεί ας γίνει αυτή η 17η Νοέμβρη το εφαλτήριο για την οριστική ρήξη και την ανατροπή. Και η παλιά ας μείνει όχι μία καλή ανάμνηση, αλλά ένας φάρος ελπίδας στα σκοτάδια των καιρών μας.

                                                        Παιδεία

Πέρασαν 42 χρόνια από την εξέγερση του Πολυτεχνείου, όταν οι φοιτητές όχι μόνο απαιτούσαν να πέσει η χούντα μαζί με εργαζόμενους, μαθητές και νεολαίους, αλλά πάλευαν και για δημόσια, δωρεάν παιδεία απαλλαγμένη από την κυρίαρχη ιδεολογία της εποχής που την “καπέλωνε” και την καθοδηγούσε με τον πιο αντιδραστικό και βίαιο τρόπο. Μετά από τόσα χρόνια, οι φοιτητές και όλη η εκπαιδευτική κοινότητα συνεχίζουν να παλεύουν για τα αυτονόητα, για δημόσια και δωρεάν παιδεία για όλους, για ενιαία πτυχία με επαγγελματική και εργασιακή κατοχύρωση, για ανθρώπινους ρυθμούς σπουδών και δουλειάς, για πτώση της νέας “Χούντας” που ήρθε με αλλαγμένα πρόσωπα και όνομα αλλά με τις ίδιες πρακτικές. 42 χρόνια μετά συνεχίζουν να παλεύουν για ΠΑΙΔΕΙΑ.

Οι αντι-εκπαιδευτικές μεταρρυθμίσεις αποτελούσαν πάντα βασικό στόχο των εκάστοτε κυβερνήσεων, εξαπολύοντας μία εντεινόμενη επίθεση προς τα κεκτημένα και τα συμφέροντα της εκπαιδευτικής κοινότητας. Όσον αφορά στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση βλέπουμε το “νέο Λύκειο” που έρχεται να αλλάξει ριζικά τους στόχους της εκπαίδευσης , οι οποίοι βέβαια έχουν εκφυλλιστεί εδώ και καιρό. Ο μαθητής ήδη από μικρός μαθαίνει να ζει και να λειτουργεί σε ένα καθεστώς πειθάρχησης και να συμμορφώνεται με τα νέα πρότυπα που επιβάλλονται. Παράλληλα μπαίνει σε μία ανταγωνιστική διαδικασία η οποία φτάνει πλέον στα όρια του κοινωνικού κανιβαλισμού. Η λογική αυτή ,με το ακόμα πιο εξετασιοκεντρικό σύστημα που εφαρμόζεται με το “νέο

Λύκειο”, προωθείται και αφομιώνεται ολοένα και περισσότερο. Ήδη οι Πανελλήνιες εξετάσεις ,ήταν γνωστό σε όλους, πως για κάθε έναν που συμμετείχε δεν ήταν τίποτε άλλο παρά ένας αγώνας δρόμου, να γράψουν καλύτερα από τους άλλους, να παπαγαλίσουν καλύτερα από τους άλλους. Ο χρόνος προετοιμασίας ήταν ένας χρόνος διαβάσματος, χωρίς καμία άλλη ενασχόληση, ένας χρόνος απομόνωσης από οτιδήποτε άλλο, ένας χρόνος αποστειρωμένος. Κρατώντας τους σε αυτήν την ιδιόμορφη ομηρία θέτουν τις προϋποθέσεις για να τους κάνουν μετά τους “ήσυχους” φοιτητές και τους πειθήνιους εργαζόμενους που χρειάζονται. Γενικότερα ,όμως, η δευτεροβάθμια εκπαίδευση κάθε άλλο παρά στη μόρφωση και την πνευματική ανάταση της νέας γενιάς αποσκοπεί. Τα παιδιά αντί να ενθαρρύνονται από τους εκπαιδευτικούς να καλλιεργήσουν τις δεξιότητές τους και να ολοκληρωθούν πνευματικά και σωματικά ως άνθρωποι μέσω πολύπλευρων δραστηριοτήτων, ενθαρρύνονται να μπουν σε αυτή τη ζούγκλα του ανταγωνισμού, που προωθείται τόσο στο σχολείο, όσο και στην κοινωνία γενικότερα χρόνια τώρα. Βέβαια, τη φετινή χρονιά τεράστιες είναι οι ελλείψεις σε εκπαιδευτικό προσωπικό και υλικοτεχνική υποδομή, κάτι που όχι απλώς δυσκολεύει την εκπαιδευτική διαδικασία αλλά μάλλον καθιστά αδύνατη την πραγμάτωσή της. Υπό αυτό το πρίσμα οι μαθητές τους τελευταίους δύο μήνες κινητοποιούνται με πορείες, μικροφωνικές κλπ καλώντας τους υπόλοιπους συμμαθητές τους αλλά και τους φοιτητές να μπουν σε αυτόν τον αγώνα και να παλέψουν μαζί.

Από την άλλη σε επίπεδο τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, από τη δεκαετία του '90 πραγματοποιείται η μεγαλύτερη επίθεση με ένα σωρό νομοσχέδια που είναι στις κατευθύνσεις της Λισαβόνας και της Μπολόνια. Μια επίθεση που ,στα ίδια πλαίσια με τα μνημόνια και τη γενικότερη πολιτική που ασκείται, επιβάλλεται από την Ε.Ε. και την Τρόικα και έχει ξεκάθαρους στόχους. Πιο συγκεκριμένα , ο νόμος Διαμαντοπούλου καθώς και η μετεξέλιξη αυτού, δηλαδή ο νόμος Αρβανιτόπουλου, οδήγησε τα περισσότερα από τα ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα ήρθε να επιβάλλει όλες τις πτυχές της εκπαιδευτικής αναδιάρθρωσης όπως οι αλλαγές προγραμμάτων σπουδών, τα ECTS, οι ατομικοί φάκελοι προσόντων, οι διασπάσεις πτυχίων κ.α. που έρχονται να διαλύσουν την εργασιακή μας προοπτική μετατρέποντας το ενιαίο και αδιάσπαστο πτυχίο που έχουμε μέχρι σήμερα σε έναν αποδυναμωμένο και εξατομικευμένο φάκελο προσόντων και σε ένα χαρτί χωρίς επαγγελματικά και εργασιακά δικαιώματα. Η παραπάνω κατάσταση επιδιώκει τη δημιουργία ενός φοιτητή ο οποίος θα είναι αντιμέτωπος με ένα διαρκές κυνήγι μονάδων, επανακατάρτισης και πιστοποιήσεων που δήθεν θα του ανοίγουν το δρόμο για τη σταδιοδρομία του. Στην ουσία όμως, η εφαρμογή των παραπάνω στοχεύει στη δημιουργία ενός νέου «ευέλικτου» εργαζόμενου, ιδανικού να στελεχώσει την αγορά εργασίας στην οποία απουσιάζει κάθε έννοια εργασιακού δικαιώματος.

Στο ίδιο μοτίβο θα συνεχίζει και ο νέος νόμος Φίλη, όπως φαίνεται από τις μνημονιακές επιταγές αλλά και από συναντήσεις του υπουργού με τους Τροϊκανούς, επιβεβαιώνεται η άποψη που ισχυρίζεται πως η εκπαιδευτική αναδιάρθρωση θα συνεχιστεί αδιάκοπα. Βέβαια, ήδη από την άνοιξη έχει ανοίξει σε μία σειρά σχολών (όπως και στη δική μας) το ζήτημα της αλλαγής των προγραμμάτων σπουδών οξύνοντας έτσι την εκπαιδευτική αναδιάρθρωση με ταχύτατους ρυθμούς στη σχολή μας και μάλιστα πριν καν έρθει ο νόμος. Σε κάθε περίπτωση σκοπός είναι η δημιουργία ευέλικτων και πειθήνιων εργαζομένων, που θα δουλεύουν με εξαιρετικά χαμηλούς μισθούς, σε πολύ κακές συνθήκες και ανασφάλιστοι, φυσική απόρροια των ελλιπέστατων επαγγελματικών και εργασιακών δικαιωμάτων. Εργαζόμενους οι οποίοι δε θα έχουν κανένα όπλο για να μπορούν να διεκδικήσουν συλλογικά (βλ. απόφοιτοι πολλών ταχυτήτων, υπερεξειδικευμένοι, με διαφορετικό πτυχίο από την ίδια σχολή).

Τέλος, η είσοδος πολυεθνικών και μονοπωλιακών επιχειρήσεων στις πανεπιστημιακές σχολές, μοναδικός σκοπός των οποίων αποτελεί η επιβολή της παραγωγής συγκεκριμένης έρευνας, έχει άμεσο αντίκτυπο στα προγράμματα σπουδών των σπουδαστών νομιμοποιώντας την υπερεξείδικευση και τελικά καθιστώντας τους φοιτητές έρμαια των εκάστοτε επιταγών της 'ερευνητικής-εργασιακής μόδας'. Επιπλέον, δεδομένης της υποχρηματοδότησης των ιδρυμάτων η οποία βρίσκεται σε πλήρη σύμπνοια με τη γνωστή πλέον τοποθέτηση της συγκυβέρνησης πως δεν πρόκειται να δώσει τίποτα παραπάνω στην ασθενή οικονομικώς παιδεία καθώς και τους μηχανισμούς των αξιολογήσεων οι οποίοι αναγνωρίζουν πως τα πανεπιστημιακά ιδρύματα καθίστανται πλήρη σε θέματα υποδομών, το ελληνικό πανεπιστήμιο αργοπεθαίνει οικονομικά και υλικά.

Όλα τα παραπάνω δείχνουν ότι η λέξη ΠΑΙΔΕΙΑ του αντιδικτατορικού συνθήματος είναι τουλάχιστον επίκαιρη. Σήμερα, περισσότερο από ποτέ πλήττεται ο δημόσιος, δωρεάν και δημοκρατικός χαρακτήρας της ανώτατης εκπαίδευσης, υποβαθμίζονται τα πτυχία μας, τα επαγγελματικά και τα εργασιακά μας δικαιώματα καταργούνται πλήρως, οι σχολές μας οδηγούνται στην απαξίωση λόγω της οικονομικής ασφυξίας που τους προκαλούν αυτοί που ευαγγελίζονται τη σωτηρία τους, το πανεπιστημιακό άσυλο καταπατάται με όλους τους δυνατούς τρόπους, βιώνουμε την καταστολή σε καθε προσπάθεια αντίδρασης. Οι νόμοι για την παιδεία των κυβερνήσεων, όπως επιβαλλονται από την Ε.Ε.. , θέλουν να μας μετατρέψουν σε μία γενιά άβουλη, μία γενιά που δε θα καθορίζει τη μοίρα και το μέλλον της αλλά θα δέχεται ότι οι άλλοι αποφασίζουν για αυτή.

Εμείς, οι φοιτητές του σήμερα, 42 χρόνια μετά την εξέγερση του Πολυτεχνείου οφείλουμε να δείξουμε πως όσο και αν θέλουν να μας κάνουν να ξεχάσουμε το Πολυτεχνείο, όσο και αν θέλουν να αλλοιώσουν το νόημά του, όσο και αν θέλουν να μας τρομοκρατήσουν, δε θα τους περάσει! Είμαστε εδώ και θα είμαστε εδώ. Και αν χρειαστεί είμαστε έτοιμοι για ένα ακόμα Πολυτεχνείο!

Ελευθερία

Το αίτημα για «ελευθερία» που ηχούσε στις εξεγέρσεις φοιτητών και εργατών προς τη χούντα των συνταγματαρχών, συνεχίζει να υφίσταται στις εξεγέρσεις του σήμερα, στις δημοκρατικές, νεοφιλελεύθερες δυτικές κυβερνήσεις, χωρίς την ύπαρξη στρατιωτικών νόμων, πολέμων, εθνικής ανελευθερίας είτε απόκλιση των εκλογικών δικαιωμάτων και ατομικών ελευθεριών. Τι συμβαίνει όμως, με την απαγόρευση πληροφόρησης από συγκεκριμένα site, με την απαγόρευση συγκεντρώσεων διαμαρτυρίας, την εισβολή της αστυνομίας σε πολιτικούς χώρους και τη συλλογή στοιχείων από αυτούς, τη βίαιη καταστολή προς απεργούς και φοιτητές, τις αναρίθμητες προσαγωγές όσων συμμετέχουν σε πορείες, την ψήφιση νόμων που καταργούν το πανεπιστημιακό άσυλο – όχι μόνο παραβιάζοντάς το ως χώρο αλλά “γκρεμίζοντας” τους πυλώνες στήριξής του, την ακαδημαϊκή ελευθερία και το αυτοδιοίκητο, την κατάργηση συνδικαλιστικών δικαιωμάτων; Τί γίνεται με την ανεξαρτησία των λαών, όταν η οικονομία μια χώρας προσαρμόζεται στις απαιτήσεις ξένων φορέων κι εν τέλει στις ανάγκες του παγκόσμιου κεφαλαίου και όχι στο κοινωνικό συμφέρον; Τι γίνεται με τους χιλιάδες πρόσφυγες που δολοφονούνται καθημερινά στα ευρωπαϊκά σύνορα από τους διεθνείς ιμπεριαλιστικούς μηχανισμούς; Γιατί σε μια δημοκρατία να υπάρχει αυξημένος αριθμός αυτοκτονιών; Η δημοκρατία γεννά ανέργους; Η δημοκρατία σκοτώνει; Η δημοκρατία ωθεί στον εκφασισμό κοινωνιών; Η δημοκρατία κάνει πολέμους η βάζει πλάτες σε αυτούς; Αν όχι, κάποιος άλλος καταργεί τώρα τη δημοκρατία, κάποιος καταστρατηγεί την ελευθερία του λαού!

Το 74’ που “έπεσε” η χούντα στην Ελλάδα, ξεκινάει από την Αμερική μια νέα τακτική οικονομικού αποικισμού παγκοσμίως, με εργαλεία την Παγκόσμια Τράπεζα, το Διεθνές Νομισματικό ταμείο και τον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου. Σε επίπεδο Ευρώπης, έχει ιδρυθεί η «κοινή αγορά» ή αλλιώς ΕΟΚ και αργότερα η «Ενιαία Αγορά» της ΕΕ, που το 1993 ολοκληρώνεται με την καθιέρωση των «τεσσάρων ελευθεριών»: της ελεύθερης κυκλοφορίας αγαθών, υπηρεσιών, προσώπων και κεφαλαίων. Το κεφάλαιο γίνεται διεθνές και καθορίζει το δίκαιο των κρατών- μελών, την οικονομία κρατών (μελών ή μη) και το ρόλο που θα παίζει αυτή στην παγκόσμια αγορά, τους νόμους, το επίπεδο της εθνικής ανεξαρτησίας κάθε χώρας , ακόμα και τις ατομικές ελευθερίες, τα εργασιακά δικαιώματα, την επαγγελματική κατάρτιση, τα επιτρεπτά όρια αντίστασης του λαού και τα πρότυπα καταστολής , ώστε να ελέγχει και να θέτει όρους που εξυπηρετούν κάθε φορά το κεφάλαιο. Αυτή είναι η πραγματική χούντα! Κρίση τραπεζών σε μια χώρα σημαίνει οικονομική αποσταθεροποίηση ακόμα και εξαθλίωση στις συνθήκες διαβίωσης του λαού όχι μόνο της συγκεκριμένης χώρας, αλλά και όσων συνδιαλέγονταν παγκοσμίως με αυτές. Αυτή φέρνει τα νέα πραξικοπήματα!

Σε επίπεδο Ευρώπης, βλέπουμε τις κυβερνήσεις των χωρών να αφήνουν το μανδύα των ‘’σοσιαλιστικών’’ κυβερνήσεων και να βγάζουν στην επιφάνεια το νεοφιλευλεύθερο πρόσωπο τους. Ενισχύουν απροκάλυπτα το κεφάλαιο, τονίζοντας τις ταξικές διαφορές απομυζώντας τις υποδεέστερες τάξεις, ενώ ταυτόχρονα κλείνουν το μάτι σε ακροδεξιές κινήσεις και μορφώματα, αφήνοντάς τους χώρο να δράσουν. Ακόμα κι η δικαιοσύνη πλέον δε συμπεριφέρεται ισάξια προς όλους! Δε διστάζουν να παραβιάζουν βασικές αρχές του συντάγματος, να καταργήσουν αιματηρές κατακτήσεις του εργατικού κινήματος, βασικά δικαιώματα σε επίπεδο ασύλου (κατοικίας, ακαδημαϊκού), να οδηγήσουν τους λαούς στη φτωχοποίηση, προκειμένου να ενισχυθούν οι τράπεζες και η ομαλή διακίνηση του κεφαλαίου. Διατηρούν μια ξεκάθαρα βίαιη στάση προκειμένου να κατασταλεί κάθε μαζική αγωνιστική κίνηση αντίστασης στην πολιτική τους, την οποία ασκούν με πίεση των εγκάθετων κυβερνήσεων για να χρησιμοποιήσουν το όπλο που λέγεται «κρατική καταστολή» ή ακόμα και «παρακράτος» (π.χ. ακροδεξιά μορφώματα, βλέπε Ουκρανία).

Βλέπουμε όμως και το κλείσιμο των συνόρων για να μην μπουν οι «κακοί» πρόσφυγες. Από τη μία οι Ευρωπαίοι θέλουν να δείξουν ένα δήθεν καλό πρόσωπο σκεπτόμενοι λύσεις εκμετάλλευσης για τους κατατρεγμένους και από την άλλη με φράκτες και οικονομική ενίσχυση της Frontex καθημερινά τους δολοφονούν στα σύνορά της. Το δίλημμα που τίθεται στους πρόσφυγες είναι αν θέλουν να πεθάνουν στον πόλεμο ή αν θέλουν να πνιγούν στη Μεσόγειο. Και αν αυτό δεν είναι στέρηση ελευθερίας τι είναι; Μια φυλακή από νερό και σύρμα.

Μέσα σε αυτή την πραγματικότητα, όπου ο ελληνικός λαός δοκιμάζεται με μια σειρά από αντιλαϊκά μέτρα, που σε συνδυασμό με τα τεράστια ποσοστά της ανεργίας τον ωθούν στην εξαθλίωση, χώροι όπου μπορεί να αναπτυχθεί, χωρίς δικαίωμα παρέμβασης των δυνάμεων καταστολής, συλλογική δράση, ανατρεπτική ιδεολογική αναζήτηση και μαχητική κινηματική παρέμβαση, που διασφαλίζουν την ελευθερία της έκφρασης και την διακίνηση ιδεών, αποτελώντας ένα ρήγμα της έννομης τάξης που επιτρέπει στα φοιτητικά, τα νεολαιίστικα, εργατικά και τα ευρύτερα κοινωνικά κινήματα να αναπτύσσονται, να εκφράζονται, να οργανώνονται συλλογικά και να προστατεύονται από τη νόμιμη βία της κρατικής καταστολής, ενοχλούν, θεωρούνται παράνομοι και κλείνουν ή καταστρέφονται! Όποιος κατεβαίνει στο δρόμο και διαμαρτύρεται ψεκάζεται, χτυπιέται, ή ακόμα και δολοφονείται (από όργανα του κράτους ή του παρακράτους) και προβάλλεται από τα καθεστωτικά ΜΜΕ ως τρομοκράτης, ταραξίας ή μπαχαλάκης. Έτσι ήρθε η κατάργηση του ασύλου στα πανεπιστήμια, το κλείσιμο πολιτικών χώρων που οργανώνονταν ενάντια στις πολιτικές της κυβέρνησης, και συλλογή στοιχείων από αυτούς παράνομα, παραβιάζοντας κάθε ελευθερία έκφρασης και προσβάλλοντας ακόμη και προσωπικά δεδομένα.

Αργότερα, ήρθαν και οι απαραίτητοι νόμοι και τροπολογίες για την νομιμοποίηση αυτών των ενεργειών, με κατάληξη στον νόμο Διαμαντοπούλου, ο οποίος επιχειρεί για πρώτη φορά μετά την μεταπολίτευση την κατάργηση του ασύλου στα πανεπιστήμια. Αυτό σημαίνει τόσο κατάργηση της ακαδημαϊκής ελευθερίας όσο και του αυτοδιοίκητου. Αυτή τη στιγμή έχουμε καταπάτηση του ασύλου ως χώρο μόνο ή συνολικά; Βλέπουμε πώς το Πανεπιστημιακό Άσυλο παραβιάζεται με όλους τους τρόπους. Από τη μία ως χώρος και από την άλλη και ως πυλώνας της ακαδημαϊκής ελευθερίας: Αναφέρεται ξεκάθαρα στο Σύνταγμα ότι το ίδιο το ίδρυμα θα καθορίζει τα προγράμματα σπουδών, την έρευνα και ότι αφορά την ακαδημαϊκή του λειτουργία με στόχο την κατάρτιση των μελών του και την ανάπτυξη της χώρας. Αυτή τη στιγμή: που η κρατική χρηματοδότηση των ιδρυμάτων συνεχώς μειώνεται και οι ιδιωτικές εταιρίες χρηματοδοτούν επιβάλλοντας την έρευνα που επιθυμούν κάθε άλλο παρά ακαδημαϊκή ελευθερία υπάρχει, ενώ ανοίγει και ο δρόμος για επιβολή εκείνου του προγράμματος σπουδών που θα εναρμονίζεται με τις ανάγκες της αγοράς. Τέλος, οι συνθήκες εκλογής των πρυτάνεων , με αποκλεισμό των “πολιτικά αντιφρονούντων”, καθώς και ο αποκλεισμός των φοιτητικών συλλόγων από τους φορείς λήψης αποφάσεων στο πανεπιστήμιο, βάσει του νόμου, δείχνει το δρόμο για το τέλος και του αυτοδιοίκητου. Ειδικά το τελευταίο ενισχύεται άμεσα και από την παρουσία των Συμβουλίων Ιδρύματος από το οποίο θα περνούν για έγκριση όλες οι αποφάσεις ενώ παράλληλα γίνεται προσπάθεια για την ανασύσταση της ΕΦΕΕ ενός άκρως γραφειοκρατικού οργάνου, όπου διάφοροι παράγοντες – φοιτητοπατέρες θα παίρνουν τις εκάστοτε κυβερνητικές γραμμές λόγω πλειοψηφίας ενώ παράλληλα απομακρύνεται ο φοιτητής από το κέντρο λήψης των αποφάσεων. Να επισημάνουμε ότι η παρουσία του Σ.Ι. μας γυρίζει πίσω σε εποχές Χούντας αφού δε μπορούμε παρά να κάνουμε το συσχετισμό μεταξύ αυτού και του λεγόμενου “Κυβερνητικού Επιτρόπου” ο οποίος σύμφωνα με το τότε Σύνταγμα ήταν το μέσο της κρατικής εποπτείας του Υπουργού.

Στην περίοδο λοιπόν αυτή, κρίνεται αναγκαίο και πιο επίκαιρο από ποτέ το αίτημα για ατομική, πολιτική, ιδεολογική ελευθερία!

Η εξέγερση του πολυτεχνείου δεν ήταν ούτε «φιλελεύθερη» ούτε «δημοκρατική», με την έννοια που τη χρησιμοποιούν τα καθεστωτικά κόμματα και οι αντίστοιχες νεολαίες τους. Είχε περιεχόμενο αντιμπεριαλιστικό, καθώς αντιλαμβανόταν ότι η χούντα δεν ήταν ένα γεγονός ξεκομμένο από την παγκόσμια συγκυρία, αλλά ένα μέρος της επιδίωξης του ιμπεριαλισμού να κυριαρχήσει ολοκληρωτικά σε περισσότερες χώρες. Η επιδίωξη αυτή δεν σταμάτησε με την πτώση της χούντας, αλλά επανήλθε μέσα από τους μηχανισμούς του καπιταλισμού των δυτικών κρατών και πλήττει όλους τους λαούς καθημερινά. Γι αυτό και το φετινό Πολυτεχνείο θα πρέπει να αποτελέσει ένα φάρο για τα κινήματα! Με τη μαζική παρουσία μας, κόντρα στον εφησυχασμό, την ηττοπάθεια, την αδράνεια θα υπερασπιστούμε το άσυλο, μέσα από τα αιτήματα «ΨΩΜΙ- ΠΑΙΔΕΙΑ- ΕΛΥΕΘΕΡΙΑ» και το ανατρεπτικό νόημα του Νοέμβρη! Η μόνη ικανή απάντηση είναι η φωνή των φοιτητών, των γενικών τους συνελεύσεων, των συλλογικών τους αγώνων και της σύνδεσης αυτών με ένα αδιάσπαστο εργατικό κίνημα!

Ιστορική αναδρομή

Από τον εμφύλιο στη δικτατορία της 21ης Απριλίου

Το πέρας της γερμανικής κατοχής άφησε το δικό του στίγμα στην μεταπολεμική Ελλάδα. Η αντίσταση κατά των δυνάμεων κατοχής δεν ήταν μόνο εθνικοαπελευθερωτικός αγώνας. Ήταν αγώνας ενάντια στο φασισμό που είχε οδηγήσει και στη δικτατορία του Μεταξά το 1936. Η πλειοψηφία του ελληνικού λαού θα στρατευτεί με το λεγόμενο ΕΑΜικό μπλοκ το οποίο κατά την κατοχή έχει θίξει ζητήματα διαφορετικής κοινωνικής οργάνωσης (Λαϊκά δικαστήρια, Λαϊκές επιτροπές αλλά και κοινωνική δικαιοσύνη, ισότητα των δύο φύλων). Με τη δημιουργία του ΕΑΜ, παίρνουν πλέον μορφή οι δυνάμεις που ζητούσαν τον εκδημοκρατισμό της ελληνικής κοινωνίας. Η αστική τάξη (που είχε άλλους σκοπούς) περίμενε τη λύση από τη Βρετανία. Οι πολιτικοί της εκφραστές, δηλαδή η εξόριστη στο Κάιρο κυβέρνηση δεν είχαν πια καμία πραγματική πολιτική δύναμη. Για πρώτη φορά δημιουργείται ένας συνασπισμός «από τα κάτω» που φαίνεται να είναι σε θέση να πάρει την εξουσία. Ο ΕΔΕΣ παίζει το παιχνίδι των Βρετανών και της αστικής τάξης και αποτυγχάνει. Όταν οι Γερμανοί αναγκάζονται το 1944 να εγκαταλείψουν τη Ελλάδα, η χώρα είναι στα χέρια του ΕΑΜ. Για την Βρετανία που ο βασικός της στόχος είναι η διατήρηση του ρόλου της στη Μεσόγειο, η μόνη λύση ήταν η δια της βίας εξουδετέρωση του ΕΑΜ.

Η ειρήνη ευνοούσε το ΕΑΜ, μόνο ο εμφύλιος πόλεμος μπορούσε να αποκαταστήσει την αγγλική παρουσία και τη μοναρχία, που οι άγγλοι θεωρούσαν ακρογωνιαίο λίθο τη πολιτικής επιρροής τους στην Ελλάδα. Υπήρχε ανάγκη αλλαγής κατοχής. Τους γερμανούς έπρεπε να διαδεχθούν οι άγγλοι. Ήταν η ουσιαστική προϋπόθεση για την παλινόρθωση της αστικής εξουσίας και της μοναρχίας. Ήδη ο εμφύλιος μεταξύ ΕΑΜ και ΕΔΕΣ είχε δημιουργήσει τον πρώτο κλονισμό των αντάρτικων απελευθερωτικών δυνάμεων και είχε δημιουργήσει τον πρώτο πυρήνα αποσταθεροποίησης των δημοκρατικών δυνάμεων.

Το συνέδριο του Λιβάνου διαμόρφωσε το πολιτικό και η συμφωνία της Γκαζέρτας το στρατιωτικό μέρος της βρετανικής ανάμειξης στην Ελλάδα. Οι βρετανοί αποβιβάστηκαν στο Φάληρο και ο Σκόμπι ανέλαβε την αρχηγία. Η συμμετοχή μελών της ΠΕΕΑ , του ΚΚΕ και του ΕΑΜ στην κυβέρνηση Παπανδρέου δεν σήμαινε πολλά. Τα πραγματικά κέντρα εξουσίας ήταν στα χέρια της αντίδρασης. Η Αντίσταση πήρε μόνο δευτερεύοντα υπουργεία. Η κυβέρνηση όμως δεν ήταν σε θέση να αφοπλίσει το ΕΑΜ.

Το ΕΑΜ και το ΚΚΕ υποστήριζαν μια ειρηνική λύση της κατάστασης, αλλά δεν μπορούσαν να δεχθούν ένα μονόπλευρο αφοπλισμό του ΕΛΑΣ, αφού υπήρχαν οι χίτες, η ταξιαρχία του Ρίμινι, οι ταγματασφαλίτες κ.α. Η μόνη λύση για την αγγλική πολιτική και την αστική εξουσία ήταν ο ένοπλος αγώνας. Ο έλεγχος των Αθηνών ήταν το πρώτο και βασικό βήμα για να επιτευχθεί ο έλεγχος όλης της επικράτειας. Μετά την παραίτηση των αντιστασιακών από την κυβέρνηση Παπανδρέου, ύστερα από μια σειρά εσκεμμένων προκλήσεων που τους οδήγησαν εκεί, ο δρόμος ήταν ανοιχτός. Με την παραίτηση, καταργείται η συμμετοχή του ΕΑΜ στο επίσημο κράτος και αυτόματα οδηγείται το ΕΑΜ στην παρανομία. Ο ένοπλος αγώνας στην Αθήνα, τα Δεκεμβριανά, (3/12/44-4/1/45) έληξε με τη νίκη των Άγγλων και την υποχώρηση του ΕΛΑΣ από την Αθήνα αλλά και με τον αφοπλισμό του ΕΛΑΣ με τη συμφωνία της Βάρκιζας το Φεβρουάριο του 1945. Οι βρετανοί αποζητούσαν τη σύρραξη ενώ το ΚΚΕ και το ΕΑΜ πίστευαν ως το τέλος ότι θα μπορούσαν ειρηνικά να δημιουργήσουν τη νέα μεταπολεμική Ελλάδα, βάσει συμφωνίας με τους Άγγλους. Το ΚΚΕ και το ΕΑΜ δεν ακολούθησαν μια επαναστατική στρατηγική. Οι δυνάμεις που επεδίωκαν να αναλάβουν μια άλλη στρατηγική εξοντώθηκαν (Βελουχιώτης). Η ήττα και η συμφωνία της Βάρκιζας (ας μην ξεχνάμε ότι η αριστερά πίστευε ακόμα στον ειρηνικό δρόμο και παρέδωσε ακόμα περισσότερα όπλα από όσα είχαν συμφωνηθεί) είχαν φοβερά αποτελέσματα. Επέτυχαν την διαίρεση και τη διάλυση του λαϊκού συνασπισμού βάσης που ήταν το ΕΑΜ και άνοιξαν τον δρόμο για την παλινόρθωση της αστικής εξουσίας και της μοναρχίας. Στην συνέχεια, τη θέση των Άγγλων πήραν πλέον οι αμερικανοί, αφού οι πρώτοι δεν ήταν πλέον σε θέση να ανταπεξέλθουν στο κόστος της κατοχής. Οι αμερικανοί δεν έστειλαν στρατό αλλά χρήματα, όπλα, τεχνικούς και στρατιωτικούς συμβούλους, που διοικούσαν τυπικά τον ελληνικό στρατό μέχρι το 1949 όταν ανέλαβε ο Παπάγος.

Στις βουλευτικές εκλογές του 52, η στο ανατολικό μπλοκ βρισκόμενη ηγεσία του ΚΚΕ έδωσε τη γραμμή της αποχής ( «τι Πλαστήρας, τι Παπάγος»). Αυτό ευνόησε ιδιαίτερα τον Παπάγο που μπορούσε έτσι να ιδρύσει νομότυπα μια «κοινοβουλευτική δικτατορία» η οποία επικαθορίζεται, όπως άλλωστε και οι μετέπειτα, από την ιδιαίτερη θέση του στρατού στη δομή του κράτους. Το «κράτος των εθνικοφρόνων» είναι το κράτος της υπεροχής των στρατιωτικών μηχανισμών, με αφετηρία την ίδρυση του ΙΔΕΑ (Ιερός Δεσμός Ελλήνων Αξιωματικών). Σύμφωνα με τα διάφορα πρωτόκολλα του ΙΔΕΑ και τις θέσεις του, σκοπός του ΙΔΕΑ ήταν η πλήρης διάλυση του κομμουνιστικού κινήματος και της επιρροής του και η εγκαθίδρυση και αναπαραγωγή του στρατιωτικού μηχανισμού ως κομβικού σημείου στην οργάνωση της αστικής εξουσίας. Έθνος και ΙΔΕΑ αποτελούσαν μια οργανική ιδεολογική ενότητα, ενώ άλλοι παράγοντες και ασφαλώς ο λαός αποτελούσαν δευτερεύοντα επίπεδα αναφοράς.

Η αστική τάξη ήταν ο νικητής του εμφυλίου και βρίσκονταν σε συμμαχία με την πιο δυνατή αστική τάξη του κόσμου, την αμερικανική. Όμως αυτό δεν αρκούσε. Οι νικητές του εμφυλίου έπρεπε να διατηρήσουν, να αναπαράγουν και να σταθεροποιήσουν ταξικές συμμαχίες με όλα τα μικροαστικά στρώματα, πάνω στα οποία βασίστηκαν για να επιφέρουν το ποθητό αποτέλεσμα στον τρίτο γύρο του εμφυλίου, αλλά και να ενσωματώσουν μακροπρόθεσμα στην αστική τάξη τους νικημένους του εμφυλίου. Όχι βέβαια τους ίδιους τους πολεμιστές γιατί αυτοί ή είχαν σκοτωθεί ή είχαν φύγει για τις ανατολικές χώρες ή έπρεπε να εξοντωθούν πολιτικά. Βραχυπρόθεσμα, η μόνη λύση ήταν η τρομοκρατική καταπίεσης από το επίσημο κράτος και τις παρακρατικές τρομοκρατικές οργανώσεις τύπου Σούρλα, Χ και άλλες. Κύρια μέσα ήταν οι εκτοπίσεις και τα στρατόπεδα συγκέντρωσης (Μακρόνησος) και η δημιουργία ενός τεράστιου μηχανισμού προπαγάνδας.

Χάρη στην κούραση ενός λαού συντετριμμένου από τους πολέμους και στους χειρισμούς των εκλογικών συστημάτων και τις ηθικές και οικονομικές πιέσεις, αλλά και τη βία και τη νοθεία, το κόμμα της δεξιάς που πήρε το όνομα ΕΡΕ (Εθνική Ριζοσπαστική Ένωση), υπό την ηγεμονία του Κ. Καραμανλή κατόρθωσε να κρατηθεί στην εξουσία μέχρι το 1963. Το πολίτευμα έμενε επιφανειακά μια βασιλευόμενη κοινοβουλευτική δημοκρατία, αλλά στην πραγματικότητα η εξουσία περνούσε στα χέρια εξωκοινοβουλευτικών δυνάμεων που κατάληξαν να συγκροτήσουν μια πραγματικά παράλληλη κυβέρνηση: ο βασιλιάς και το περιβάλλον του, ο στρατός, οι μυστικές υπηρεσίες (ΚΥΠ) όπου η CIA είχε τοποθετήσει τους ανθρώπους της και τέλος η αστυνομία και οι παραστρατιωτικές δυνάμεις.

Ο θάνατος του Παπάγου αποτέλεσε μοναδική ευκαιρία ενεργοποίησης για τη μοναρχία, που για να βγει από τον παραμερισμό, προχώρησε στην πρωθυπουργοποίηση του Καραμανλή, η οποία υποστηρίχθηκε από τους αμερικανούς και έγινε δεκτή και από τον ΙΔΕΑ.

Η ενδοκρατική κρίση

 Η κρίση των εξουσιαστικών δομών, όπως είχαν συγκροτηθεί μετά τον εμφύλιο και με τη διακυβέρνηση του Παπάγου άρχισε με τις περίφημες εκλογές του 1961 ή καλύτερα με τη μορφή που πήραν αυτές οι εκλογές στην προσπάθεια του Καραμανλή και της ΕΡΕ να επιτευχθεί με όλα τα μέσα η σίγουρη επανεκλογή της κυβέρνησης. Το Σεπτέμβριο του 61, ιδρύεται ύστερα από πολλές προσπάθειες το αντίπαλο αστικό κόμμα, η Ένωση Κέντρου (ΕΚ) υπό τον Γ. Παπανδρέου, Ο σκοπός της ΕΚ δεν διαφέρει πολύ από τους στόχους της ΕΡΕ. Οι διαφορές αφορούσαν την μέθοδο για την επίτευξη του κοινού σκοπού, της εντατικοποίησης της καπιταλιστικής συσσώρευσης και της αναπαραγωγής της αστικής εξουσίας.

Η δολοφονία Λαμπράκη

«Μα ποιος κυβερνάει επιτέλους αυτό τον τόπο;» αναφέρεται ότι φώναξε ο Καραμανλής όταν έμαθε για τη δολοφονία του Γρ. Λαμπράκη στις 9 Ιουνίου του 1963 όταν ένα τμήμα των «αόρατων» κέντρων εξουσίας έγινε ορατό. Γιατί έγινε όμως η δολοφονία του Γρ. Λαμπράκη; Ο σκοπός της δολοφονίας ήταν άμεσα η αποσταθεροποίηση της κυβέρνησης Καραμανλή και έμμεσα η συνέχιση της διαδικασίας αποσταθεροποίησης του κοινοβουλευτισμού . Είναι βέβαιη η σχέση της «βασίλισσας» ειδικότερα με τη διοίκηση χωροφυλακής Θεσσαλονίκης και τις παρακρατικές οργανώσεις που εκτέλεσαν την δολοφονία.

Στην περίοδο 1965-1967 έχουμε στην Ελλάδα, μια καθαρή μορφή κρίσης εκπροσώπησης. Κρίση που αρχικά βρίσκει μια λύση με τη δικτατορία της 21^ης Απριλίου. Αλλά θα οδηγήσει σε ακόμα βαθύτερα αδιέξοδα για τη μορφή οργάνωσης της εξουσίας στη μετεμφυλιακή Ελλάδα.

Ασφαλώς δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι το γεγονός ότι η ΕΡΕ οδηγούσε τη χώρα σε εκλογές έκανε την περίπτωση της δικτατορίας να φαντάζει περισσότερο απίθανη, μια και φαινόταν απίθανο η Δεξιά να κινηθεί κατά της Δεξιάς.

Η επιβολή της στρατιωτικής δικτατορίας

 Οι κυριαρχούμενες τάξεις δεν αντέδρασαν στις 21.4.1967 γιατί είχαν ήδη αντιδράσει. Στις επιλογές του συνασπισμού εξουσίας οι κυριαρχούμενες τάξεις παρέμεναν και παραμένουν παθητικές. Μετά τη θύελλα του ΕΑΜ έχασαν την στρατηγική πρωτοβουλία, ήταν ιδεολογικά δέσμιες της κοινοβουλευτικής νομιμότητας και της κομματικής διαμάχης. Η αντίδρασή τους, στόχευε στον περιορισμό της δράσης των παρακρατικών μηχανισμών, με μόνο μέσο την εκλογική διαδικασία. Η κατάργησή της οδήγησε στην παθητική υποταγή που διήρκεσε έξι χρόνια. Χρειάστηκαν 6 χρόνια μέχρι να δημιουργηθεί η πρώτη πραγματικά ενεργή αντίδραση στις νέες συνθήκες της ταξικής πάλης. Το θάρρος μεμονωμένων ατόμων υπήρξε αλλά δεν ισοδυναμούσε με ταξικές πρακτικές.

Αστική νομιμότητα και στρατιωτική δικτατορία

Η διαδικασία σταθεροποίησης της στρατιωτικής δικτατορίας, μετά τη de facto έξωση της μοναρχίας χαρακτηρίζεται από εσωτερικές διαμάχες και προσπάθεια νομιμοποίησης, αποκορύφωση της οποίας είναι η «φιλελευθεροποίηση» της δικτατορίας με την πρωθυπουργία του Μαρκεζίνη και την προετοιμασία ελεγχόμενων βουλευτικών εκλογών. Η αντίθετη κίνηση σε αυτή την τάση νομιμοποίησης εκφράστηκε από τους «σκληρούς» της Χούντας, κάτω από την ηγεσία Ιωαννίδη, και είχε σαν κύριο σημείο αναφοράς και ουσιαστικό περιεχόμενο την επίτευξη μιας συγκεκριμένης «λύσης» στο κυπριακό και την άρνηση κάθε μορφής φιλελευθεροποίησης της δικτατορίας. Η επίλυση του κυπριακού, με σκοπό την ικανοποίηση των αμερικανικών συμφερόντων αποτελούσε, στο επίπεδο της εξωτερικής πολιτικής τον κύριο λόγο υποστήριξης της δικτατορίας από την αμερικάνικη εξωτερική πολιτική και τις μυστικές υπηρεσίες των ΗΠΑ.

Αποτυχία αυτομετασχηματισμού

Για τη στρατηγική νομιμοποίηση της δικτατορίας, μέσα από τον αυτομετασχηματισμό της, η βίαιη καταστολή της εξέγερσης του Νοεμβρίου αποτέλεσε σημείο τομής. Παρ’ όλες τις βλέψεις και επιθυμίες του Μαρκεζίνη η επανάληψη του πειράματος ήταν, μετά τη νέα επιβολή του στρατιωτικού νόμου, αδύνατη.

Τα γεγονότα του Πολυτεχνείου και το χρονικό της εξέγερσης

 

Νοέμβριος ’72:

Πραγματοποιούνται από τα διορισμένα διοικητικά συμβούλια της χούντας φοιτητικές εκλογές. Στη Νομική 1500 φοιτητές καλούν σε αποχή, καταγγέλλοντας τις εκλογές. Τους επιτίθενται φασίστες της ΕΚΟΦ (χουντική φοιτητική οργάνωση). Παρόμοια κατάσταση επικρατεί και στο Πολυτεχνείο, Φιλοσοφική, Πάντειο, Χημικό, Φαρμακευτικό, Γεωπονική. Η χουντική ΕΦΕΕ (Εθνική Φοιτητική Ένωση Ελλάδος) απειλεί με δελτίου τύπου τους χιλιάδες φοιτητές, που απέχουν, με δικαστικές διώξεις καθώς και τους «υποκινητές» αυτών.

Φλεβάρης ’73:

Παραπέμπονται σε πειθαρχικό 12 φοιτητές της ΑΣΟΕ επειδή συνέταξαν κείμενο με τα προβλήματα της σχολής. Άλλοι 10 παραπέμπονται για τεντιμποϊσμό. Γενικεύεται η αποχή σε όλες τις σχολές του Ε.Μ.Π. με αιτήματα: α) Συμμετοχή των φοιτητών στη σύνταξη του Καταστατικού Χάρτη Ανώτατης Παιδείας, β) κατάργηση των χουντικών Ν.Δ.93/69, 180/69, γ) κατοχύρωση του πανεπιστημιακού ασύλου. Τροποποίηση του διατάγματος περί στρατολογίας: μπορεί πλέον ο υπουργός Άμυνας να διακόπτει την αναβολή στράτευσης σε όσους «…υποκινούν ή προτρέπουν σε αποχή από τα μαθήματα ή τις εξετάσεις». Πραγματοποιείται συγκέντρωση διαμαρτυρίας από 1500 φοιτητές του Ε.Μ.Π. έξω από αυτό. Επεμβαίνει η Αστυνομία. Οι φοιτητές ξυλοκοπούνται άγρια και συλλαμβάνονται 100 ενώ παραπέμπονται 11. Στις 15/2 στρατεύονται 37 φοιτητές ενώ στις 16/2 πάλι με απόφαση του υπουργού στρατεύονται άλλοι 51 συνδικαλιστές. Την ίδια μέρα ολοκληρώνεται η συγκέντρωση των φοιτητών της Νομικής στο δεύτερο όροφο του κτιρίου με τα ίδια αιτήματα και ταυτόχρονα ανάκληση του νομοσχεδίου για τις στρατεύσεις καθώς και να τους δοθεί άδεια για να πραγματοποιήσουν γενική συνέλευση. Την ίδια ώρα «αντιφρονούντες» φασίστες έχουν συγκεντρωθεί απ’ έξω φωνάζοντας συνθήματα όπως: «έξω οι κομμουνιστές», «Ελλάς-Παπαδόπουλος» κ.α. Δημιουργούνται αψιμαχίες και οι αντιφρονούντες φασίστες κλείνουν την είσοδο της Νομικής απαγορεύοντας σε οποιονδήποτε να μπει μέσα.

Οι φοιτητές που ήταν μέσα το καταλαμβάνουν εξ ολοκλήρου και κατεβάζουν μεσίστια τη σημαία σε ένδειξη διαμαρτυρίας για τη σύλληψη και παραπομπή των 11. Ζητούν συνάντηση με τον Πρύτανη ο οποίος έρχεται και τους υπόσχεται ότι θα μεριμνήσει. Κατόπιν αρχίζουν να αποχωρούν ομαδικά και συγκρούονται με τους φασίστες ώσπου επεμβαίνει η αστυνομία και τους διαλύει. Συγκροτείται διαδήλωση μέχρι την Ομόνοια. Στις 21/2 πάνω από 1000 φοιτητές της Φυσικομαθηματικής συγκεντρώνονται έξω από το Χημείο και ζητούν άδεια για συνέλευση, κάτι το οποίο τους το αρνήθηκε ο πρύτανης. Ξεκινάει επ’ αόριστον αποχή με συμπαράσταση και καθηγητών. Γύρω στη 1 το μεσημέρι πάνω από 4000 φοιτητές της Νομικής αλλά και της Φιλοσοφικής συγκεντρώνονται έξω από τη Νομική τραγουδώντας και φωνάζοντας συνθήματα. Κατά τις δύο οι φοιτητές έδωσαν όρκο που ειπώθηκε από όλους ενώ η συγκέντρωση ολοένα μεγάλωνε και απλωνόταν στους γύρω δρόμους. Οι φοιτητές μένουν μέχρι το βράδυ ενώ πλήθος κόσμου έχει συγκεντρωθεί στους γύρω δρόμους και απωθούνται από την αστυνομία που ταυτόχρονα έχει εκκενώσει τους δρόμους από τα αυτοκίνητα. Το βράδυ συνεδριάζει η επιτροπή κατάληψης που αποτελείται κυρίως από μέλη της ΑΝΤΙ-ΕΦΕΕ (συγκροτημένης και καθοδηγούμενης από το ΚΚΕ) και θέτει θέμα λήξης της κατάληψης. Πολλοί θέλουν να τοποθετηθούν μεγάφωνα στα παράθυρα, η επιτροπή όμως το απαγορεύει. Την επομένη μέρα η επιτροπή έχοντας αποφασίσει τη λήξη της κατάληψης προσπαθεί να εκκενώσει το χώρο ενώ οι περισσότεροι διαφωνούν. Δημιουργούνται αψιμαχίες τελικά όμως οι πόρτες ανοίγουν και οι φοιτητές αρχίζουν να βγαίνουν έξω. Μαζί με το πλήθος συγκροτούν πρωτοφανή σε μαζικότητα διαδήλωση άνω των 30.000 ανθρώπων με συνθήματα ενάντια στη χούντα.

Μάρτης ’73:

Γίνεται προσπάθεια κατάληψης της Νομικής από 2500 χιλιάδες άτομα. Οι πρυτανικές αρχές δίνουν διορία να εκκενωθεί ο χώρος και όταν αυτό δε γίνεται δίνουν εντολή στην αστυνομία να εισβάλλει. Ακολουθεί άγριος ξυλοδαρμός και πάνω από 100 συλλήψεις. Πραγματικό μακελειό!

Μάης ’73:

Εκδηλώνεται ανταρσία του Πολεμικού Ναυτικού με επίκεντρο το αντιτορπιλικό «Βέλος». Συλλαμβάνονται ναύαρχος, αντιναύαρχος κ.α. Στις 25 στασιάζει εκ νέου το «Βέλος» που συμμετείχε σε άσκηση του ΝΑΤΟ στην Ιταλία. Στις 31 γνωστοποιείται η θέση της Ουάσιγκτον σχετικά με το πολιτειακό ζήτημα της Ελλάδας: Κοινοβουλευτική Δημοκρατία η προϋπόθεση για την κατάργηση της συνταγματικής Μοναρχίας.

Ιούνης ’73:

Ο Παπαδόπουλος καταργεί αιφνιδιαστικά τη Μοναρχία και ανακηρύσσει την Προεδρική Δημοκρατία σαν πολίτευμα της χώρας με πρόεδρο τον ίδιο και αντιπροέδρους τον Παττακό και Μακαρέζο. Καθορίζεται η μορφή του πολιτεύματος ως Αντιπροσωπευτική Κοινοβουλευτική Δημοκρατία με 7ετή θητεία του προέδρου χωρίς δικαίωμα επανεκλογής. Ορίζεται σαν ημέρα του δημοψηφίσματος η 29η Ιουλίου του 1973.

Ιούλης ’73:

Ξεκινούν οι πρώτες απεργίες με πρώτους τους εργάτες Τύπου για πρώτη φορά μέσα στην 7ετία. Ο Μαρκεζίνης δηλώνει ότι θα ψηφίσει «ΝΑΙ» στο δημοψήφισμα και σύσσωμη η αντιπολίτευση τάσσεται υπέρ του «ΟΧΙ». Το ΚΚΕ με απόφαση της κεντρικής επιτροπής δηλώνει ότι θα συμμετάσχει στο στημένο δημοψήφισμα. Αυτός ο τυχοδιωκτισμός στηριγμένος στην ψεύτικη βάση του δήθεν πλατιού αντιδικτατορικού αγώνα, βάζει στο ίδιο σακί το χουντοδημοψήφισμα με την αποχή από αυτό (που θα ήταν και η πιο σωστή στάση). Τελικά το δημοψήφισμα αποδίδει:77,2% «ΝΑΙ», 21,7% «ΟΧΙ», 1,1% Άκυρο.

Αύγουστος ’73:

Γίνεται η πρώτη μυστική συνάντηση Παπαδόπουλου-Μαρκεζίνη. Θα ακολουθήσουν κι άλλες μέχρι να ανατεθεί στο Μαρκεζίνη η εντολή σχηματισμού κυβέρνησης. Ο Παπαδόπουλος ορκίζεται πρόεδρος της Δημοκρατίας για 8 χρόνια.

   Σεπτέμβρης ’73:

Πραγματοποιείται συγκέντρωση χιλιάδων φοιτητών ενάντια στη στράτευση των συναδέλφων τους, την οποία η σύγκλητος θεωρεί παράνομη. Πραγματοποιείται διαδήλωση στο κέντρο της Αθήνας με συνθήματα αντιχουντικά και αντιιμπεριαλιστικά. Το πλήθος συνεχώς μεγαλώνει και τραγουδάει το «Πότε θα κάνει ξαστεριά». Στην πλατεία Κλαυθμώνος η αστυνομία διαλύει βίαια τους διαδηλωτές.

Οκτώβρης ’73:

Στην 1η του Οκτώβρη ο Μαρκεζίνης δέχεται την εντολή για σχηματισμό κυβέρνησης το οποίο πραγματοποιείται μία εβδομάδα μετά.

Νοέμβρης ’73:

Ξεκινάει η «φιλελευθεροποίηση» της χούντας. Προετοιμάζεται το έδαφος για την επιστροφή του αυτοεξόριστου αστού πολιτικού Κωνσταντίνου Καραμανλή.

1η Νοέμβρη: Η κυβέρνηση παίρνει πίσω το νομοσχέδιο της στράτευσης και υπόσχεται αδιάβλητες φοιτητικές εκλογές. Οι φοιτητές επιμένουν και στα υπόλοιπα αιτήματά τους.

4 Νοέμβρη: Με αφορμή το μνημόσυνο του Γεωργίου Παπανδρέου ξεσπούν επεισόδια μετά το τέλος αυτού με πολλούς τραυματίες. Ακολουθούν συλλήψεις.15-20.000 συγκεντρωμένοι ξεκινούν πορεία προς το μνημείο του Άγνωστου Στρατιώτη. Η αστυνομία ξεκινά συλλήψεις. Το εξαγριωμένο πλήθος όμως με πέτρες και ξύλα καταφέρνει να απελευθερώσει συλληφθέντες μέσα από τα χέρια των αστυνομικών. Ήταν το πρώτο σοβαρό πλήγμα για την κυβέρνηση Μαρκεζίνη.

8 Νοέμβρη: Ξεκινάει η δίκη για 17 συλληφθέντες από το μνημόσυνο του Παπανδρέου. Έξω από τα δικαστήρια υπάρχει πλήθος διαδηλωτών υπέρ των συλληφθέντων. Η αστυνομία επεμβαίνει και μαζί με φασίστες της ΕΚΟΦ τους χτυπάει και τους κυνηγάει μέχρι την Ακαδημίας.

9 Νοέμβρη: Συνεχίζεται η δίκη των 17.Αναβρασμός στους φοιτητές. Η πλατιά δημοσίευση των πραχτικών της δίκης προκαλεί αναταραχή στο λαό.

12 Νοέμβρη: Η υπεράσπιση παρουσιάζει φιλμ όπου ανάμεσα στα άλλα εμφανίζονται και αστυνομικοί να πατούν στο κεφάλι πεσμένους πολίτες.

Άρχισε ήδη να διαφαίνεται ότι όλα αυτά τα γεγονότα αποτελούν προάγγελο, το πρώτο δυναμικό βήμα για το Πολυτεχνείο. Το μνημόσυνο ήταν απλά η αφορμή για να εκδηλώσει ο λαός έμπρακτα τη μέχρι τότε καταπιεσμένη αντίθεση του.

13 Νοέμβρη: Το δικαστήριο αθωώνει τους 12 από τους 17 κατηγορούμενους ενώ στους 5 επιβάλλει ποινές με αναστολή. Αναγγέλλονται φοιτητικές συγκεντρώσεις για την επόμενη σε διάφορες σχολές. Το «ξέσπασμα» εναντίον του χουντικού καθεστώτος αρχίζει να παίρνει μεγάλες διαστάσεις.

14 Νοέμβρη: Ξεκινούν φοιτητικές συνελεύσεις από το πρωί. Στη Νομική γύρω στο μεσημέρι φτάνει η πληροφορία ότι στο Πολυτεχνείο δημιουργούνται προκλήσεις από την αστυνομία κι ότι χτυπούν φοιτητές. Γίνεται πρόταση να γίνει διαδήλωση προς το Πολυτεχνείο. Τα μέλη της ΑΝΤΙ-ΕΦΕΕ-ΚΝΕ αντιδρούν και δε συμμετέχουν. Γύρω στους 1500 φοιτητές ξεκινούν πορεία από τη Σόλωνος η οποία χτυπιέται κοντά στο Πολυτεχνείο και λίγοι κατορθώνουν να μπουν μέσα και ενώνονται με τους φοιτητές του Πολυτεχνείου. Αυτοί οι φοιτητές δυο μήνες αργότερα θα καταγγελθούν μέσα από την εφημερίδα «ΠΑΝΣΠΟΥΔΑΣΤΙΚΗ» αρ. φύλλου 8,όργανο της ΑΝΤΙ-ΕΦΕΕ-ΚΝΕ, σαν πράκτορες της ΚΥΠ και των Αμερικάνων που προσπαθούν να προβοκάρουν τον αντιδικτατορικό αγώνα του λαού. Η αστυνομία εντείνει την επίθεση και κυνηγάει όσους βρίσκονται τριγύρω. Τα μέλη της ΑΝΤΙ-ΕΦΕΕ προσπαθούν να πείσουν τους φοιτητές να εγκαταλείψουν το χώρο. Αποτυγχάνουν και το απόγευμα αποχωρούν επιδεικτικά. Μέσα στο χώρο συγκροτείται επιτροπή κατάληψης και οι φοιτητές φωνάζοντας συνθήματα ενώνονται με τους πολίτες που ήταν στην Πατησίων. Σε λίγο διάστημα ενώ ερχόταν συνέχεια πολίτες οι συγκεντρωμένοι ξεπερνούσαν τους 30.000.Προς τα μεσάνυχτα ο κόσμος άρχισε να αποχωρεί ενώ εκλέγεται συντονιστική επιτροπή από φοιτητές και ταυτόχρονα ξεκινούσε η πρώτη εργατική συνέλευση.

15 Νοέμβρη:

Όλη τη νύχτα γίνονται συνελεύσεις κατά σχολές. Ταυτόχρονα στο κτίριο Γκίνη ξεκινάει η πρώτη συνέλευση με περίπου 300 άτομα, των εργατών. Μετά από μια επεισοδιακή συνέλευση το πρωί βγαίνει η πρώτη εργατική διακήρυξη. Γύρω στις 9 ανοίγουν οι πόρτες ενώ η αστυνομία έχει αποκλείσει με κλοιό τους γύρω δρόμους. Πλήθος κόσμου είναι μπροστά από τους κλοιούς ανυποχώρητο ενώ οι φοιτητές τους καλούν με συνθήματα να σπάσουν τον κλοιό. Μαθαίνεται ότι καταφθάνουν φοιτητές από την Πάτρα και αγρότες από τα Μέγαρα. Μπαίνει σε λειτουργία ο ραδιοφωνικός σταθμός στους 1150 χιλιοκύκλους. Τα συνθήματα γίνονται ολοένα και πιο μαχητικά. Ο λαός τόσο από τους συγκεντρωμένους όσο και από τους πομπούς καλείται σε ΓΕΝΙΚΗ ΑΠΕΡΓΙΑ και ΓΕΝΙΚΉ ΕΞΕΓΕΡΣΗ. Συγκεντρώνονται τρόφιμα και χρήματα. Η Εργατική Επιτροπή Κινητοποίησης από τη συνέλευση των εργατών βάζει σαν άμεσο στόχο τη Γενική Απεργία Διαρκείας και βγαίνει η δεύτερη διακήρυξη έπειτα από συνέλευση. Μέσα στο πολυτεχνείο λειτουργεί υπηρεσία τύπου και ραδιοφώνου, υπηρεσία συσσιτίου, υπηρεσία νοσοκομείου, υπηρεσία υπνωτηρίου και υπηρεσία τάξεως.

16 Νοέμβρη:

Στις 3 τα ξημερώματα αρχίζουν οι συνελεύσεις κατά σχολές ενώ στο Πολυτεχνείο δε σταματάνε ούτε λεπτό να φωνάζουν συνθήματα. Πολλά γυμνάσια μένουν άδεια αφού οι μαθητές κατεβαίνουν προς το Πολυτεχνείο ενώ στις 10 το πρωί γίνεται οργανωμένη είσοδος 500 οικοδόμων με πανό ενώ φωνάζουν με ενθουσιασμό ΟΙΚΟΔΟΜΟΙ-ΦΟΙΤΗΤΕΣ. Ταυτόχρονα μηνύματα συμπαράστασης καταφθάνουν από πολλούς συλλόγους της χώρας (μηχανικών, δικηγόρων, ηθοποιών κ.α.). Ως τις 8 το βράδυ το πλήθος γύρω ήταν πάνω από 50.000.Ξεκινούν οι συμπλοκές με την αστυνομία. Οι τραυματίες μεταφέρονται στο Πολυτεχνείο και από το ραδιοφωνικό σταθμό γίνεται έκκληση για φάρμακα και τρόφιμα. Η συνέλευση των εργατών βγάζει την 3η διακήρυξη της που καλεί σε ΓΕΝΙΚΗ-ΑΠΕΡΓΙΑ ενώ υπάρχουν ήδη 2 νεκροί. Η Αθήνα έχει μετατραπεί σε θάλαμο αερίων και οι συγκρούσεις γενικεύονται. Από την Αλεξάνδρας ως την Πανεπιστημίου και από τα Χαυτεία ως το Σύνταγμα. Πλησιάζουν μεσάνυχτα και οι φωτιές που έχουν ανάψει οι διαδηλωτές για να καθαρίσει η ατμόσφαιρα από τα αέρια όλο και πληθαίνουν ενώ νοσοκομειακά γεμάτα αστυνομικούς περνούν έξω από το Πολυτεχνείο και ρίχνουν μέσα δακρυγόνα. Μέσα δέχονται συνέχεια τραυματίες και νεκρούς. Γύρω στις 11 οι πυροβολισμοί γενικεύονται και τα οδοφράγματα ενισχύονται. Οι διαδηλωτές πλέον ελέγχουν από την Αλεξάνδρας μέχρι την Πειραιώς.

17 Νοέμβρη:

Τα πρώτα τανκ βγαίνουν στους δρόμους λίγο μετά τα μεσάνυχτα. Τεθωρακισμένα, στρατιώτες και αστυνομικοί κάνουν κυκλωτικές κινήσεις γύρω από το Πολυτεχνείο. Φτάνουν στη Στουρνάρη και ελεύθεροι σκοπευτές καταλαμβάνουν θέσεις στα γύρω κτίρια. Τα μεγάφωνα μεταδίδουν ότι οι στρατιώτες δε θα κτυπήσουν: «Δε μπορείτε να χτυπήσετε τα αδέρφια σας». Το σύνθημα που κυριαρχεί είναι: «ΑΔΕΛΦΙΑ ΜΑΣ ΦΑΝΤΑΡΟΙ Ο ΣΤΡΑΤΟΣ ΜΕ ΤΟ ΛΑΟ». Γύρω στις 3 τα ξημερώματα οι πυροβολισμοί πληθαίνουν ενώ οι δυνάμεις του στρατού και της αστυνομίας έχουν συνταχθεί σε θέση μάχης έξω από το Πολυτεχνείο.3.03 τα τανκς εφορμούν! Γίνεται πραγματική σφαγή! Στις 4 το Πολυτεχνείο έχει αδειάσει. Την ίδια ώρα αρχίζουν οι διαπραγματεύσεις για να εκκενωθεί το Πολυτεχνείο Θεσσαλονίκης που είναι κατειλημμένο από 3000 φοιτητές. Γύρω στις 7 η Αθήνα μοιάζει βομβαρδισμένη πόλη. Κυκλοφορούν οι πρώτες εφημερίδες. Ο κόσμος διαβάζει τις ειδήσεις και κατά τις 8 ξεκινούν οι πρώτες διαδηλώσεις. Ομάδες οικοδόμων στήνουν οδοφράγματα και συγκρούονται με την αστυνομία. Στις 11 κηρύσσεται στρατιωτικός νόμος. Γίνονται χιλιάδες συλλήψεις ενώ οι διαδηλώσεις συνεχίζονται μέχρι αργά το βράδυ.

25 Νοέμβρη:

Στρατιωτικό πραξικόπημα ανατρέπει τον Παπαδόπουλο και την κυβέρνηση Μαρκεζίνη. Ο νέος πρόεδρος της δημοκρατίας στρατηγός Φαίδων Γκιζίκης ορκίζει κυβέρνηση με πρωθυπουργό τον Ανδρουτσόπουλο.

Η αντίστροφη μέτρηση έχει αρχίσει και ο ερχομός του Καραμανλή ως «εθνοσωτήρα» είναι θέμα ημερών. Αυτός κρίθηκε ως ο πιο κατάλληλος για τον «εκδημοκρατισμό» της χώρας με αποτέλεσμα στις 24/7/74 να αναλάβει πρωθυπουργός της χώρας…

Η επίδραση του Πολυτεχνείου στο μεταπολιτευτικό πολιτικό σκηνικό

Όλα τα χρόνια που ακολούθησαν την εξέγερση του Νοέμβρη σημαδεύονται με τον ένα ή τον άλλο τρόπο από τις επετείους του Πολυτεχνείου. Χαρακτηρίζουν και χαρακτηρίζονται από την κατάσταση που βρίσκεται το λαϊκό κίνημα. Από την πρώτη επέτειο- λαοθάλασσα με την επιβλητική παρουσίας της άκρας αριστεράς που είχαν μόλις γεννηθεί μέσα από την αντιδικτατορική πάλη και είχαν αναδειχθεί σε πρωταγωνιστικό παράγοντα στην εξέγερση του Πολυτεχνείου. Όλα αυτά τα χρόνια, η σύγκρουση ή ο συμβιβασμός διαπερνούν κάθε εκδήλωση της επετείου.

Το 1974 είναι η χρονιά που ο επίσημος πολιτικός κόσμος επιχειρεί να βάλει ταφόπλακα στο εξεγερτικό μήνυμα του Νοέμβρη και να «δικαιώσει» το Πολυτεχνείο μέσα από τις εκλογές που θα αναγνώριζαν τον Καραμανλή ως εθνοσωτήρα. Στις 17 Νοέμβρη του 1974