Περιοδικό Πολυτεχνείου 2014
ΟΙ
ΕΞΕΓΕΡΣΕΙΣ ΔΕΝ ΜΠΑΙΝΟΥΝ ΣΤΑ ΜΟΥΣΕΙΑ
ΕΜΠΡΟΣ
ΓΙΑ ΤΗΣ ΓΕΝΙΑΣ ΜΑΣ ΤΑ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΑ!
Περιεχόμενα
Της σύνταξης 3Από τον εμφύλιο στη δικτατορία της 21ης Απριλίου 3
Η ενδοκρατική κρίση 5
Η δολοφονία Λαμπράκη 6
Η επιβολή της στρατιωτικής δικτατορίας 6
Αστική νομιμότητα και στρατιωτική δικτατορία 6
Η αποτυχία αυτομετασχηματισμού 7
Τα γεγονότα του Πολυτεχνείου και το χρονικό της εξέγερσης 7
Η επίδραση του Πολυτεχνείου στο μεταπολιτευτικό σκηνικό 11
Το φοιτητικό κίνημα από το Πολυτεχνείο μέχρι και σήμερα 13
Τέρμα πια στις εκτονώσεις… 14
Ο Τεμπονέρας ζει .. 15
Ξυπνάει ο εφιάλτης του ‘91.. 16
Οι εξεγέρσεις δεν μπαίνουν σε μουσεία.. 17
Το Πολυτεχνείο ζει στους αγώνες του σήμερα για... 19
ΨΩΜΙ 19
ΠΑΙΔΕΙΑ 21
Της σύνταξης
41
χρόνια μετά την εξέγερση του
Πολυτεχνείου το περιοδικό αυτό εκδίδεται
κάτω από ιδιαίτερες συνθήκες. Κάθε χρόνο
στην επέτειο του Πολυτεχνείου το κλίμα
είναι φορτισμένο. Φέτος όμως ζούμε
στιγμές που δε διαφέρουν και πολύ από
αυτά που ζούσαν τότε οι φοιτητές. Από
τις 12/11 το βράδυ οι δυνάμεις της αστυνομίας
έχουν παραταχθεί έξω από σχολές και τις
επόμενες μέρες γινόμαστε μάρτυρες
πρωτοφανών φαινομένων βίας. Ποτέ τα
πράγματα δεν ήταν ρόδινα ωστόσο η
κατάσταση αυτή τη στιγμή διαμορφώνει
ένα καινούριο σκηνικό. Γίνεται η αφορμή
για αναλογιστούμε τη θέση μας, την ανάγκη
να σταθούμε αντάξιοι των καιρών μας.
Έχουμε δεχτεί ήδη την επίθεση του
υπουργείου και της κυβέρνησης, όπως
αυτή επιβάλλεται από την Ε.Ε., τόσο ως
πολίτες αυτής της χώρας όσο και ως
φοιτητές ειδικότερα, γύρω από τα
εκπαιδευτικά ζητήματα. Τώρα ήρθε η
στιγμή. Τώρα δεν πρέπει να σιωπήσουμε.
Όσο και αν θέλουν να μας κάνουν να
ξεχάσουμε το νόημα του Πολυτεχνείου,
όσο και αν θέλουν να μας τρομοκρατήσουν
οφείλουμε να δείξουμε με τη στάση μας
πως όχι μόνο δεν ξεχνάμε αλλά είμαστε
διατεθειμένοι να τον αναβιώσουμε αν
χρειαστεί!
Από τον εμφύλιο στη δικτατορία της 21ης Απριλίου
Το
πέρας της γερμανικής κατοχής άφησε το
δικό του στίγμα στην μεταπολεμική
Ελλάδα. Η αντίσταση κατά
των δυνάμεων κατοχής
δεν ήταν μόνο
εθνικοαπελευθερωτικός
αγώνας. Ήταν αγώνας
ενάντια στο φασισμό
που είχε οδηγήσει και στη δικτατορία
του Μεταξά το 1936. Η πλειοψηφία του
ελληνικού λαού θα στρατευτεί με το
λεγόμενο ΕΑΜικό μπλοκ το οποίο κατά την
κατοχή έχει θίξει ζητήματα διαφορετικής
κοινωνικής οργάνωσης (Λαϊκά δικαστήρια,
Λαϊκές επιτροπές αλλά και κοινωνική
δικαιοσύνη, ισότητα των δύο φύλων). Με
τη δημιουργία του ΕΑΜ, παίρνουν πλέον
μορφή οι δυνάμεις που ζητούσαν τον
εκδημοκρατισμό της ελληνικής κοινωνίας.
Η αστική τάξη (που είχε άλλους σκοπούς)
περίμενε τη λύση από τη Βρετανία. Οι
πολιτικοί της εκφραστές, δηλαδή η
εξόριστη στο Κάιρο κυβέρνηση δεν είχαν
πια καμία πραγματική πολιτική δύναμη.
Για πρώτη φορά δημιουργείται ένας
συνασπισμός «από τα κάτω» που φαίνεται
να είναι σε θέση να πάρει την εξουσία.
Ο ΕΔΕΣ παίζει το παιχνίδι των Βρετανών
και της αστικής τάξης και αποτυγχάνει.
Όταν οι Γερμανοί αναγκάζονται το 1944 να
εγκαταλείψουν τη Ελλάδα, η χώρα είναι
στα χέρια του ΕΑΜ. Για την Βρετανία που
ο βασικός της στόχος είναι η διατήρηση
του ρόλου της στη Μεσόγειο, η μόνη λύση
ήταν η δια της βίας εξουδετέρωση του
ΕΑΜ.
Η
ειρήνη ευνοούσε το ΕΑΜ, μόνο ο εμφύλιος
πόλεμος μπορούσε να αποκαταστήσει την
αγγλική παρουσία και τη μοναρχία, που
οι άγγλοι θεωρούσαν ακρογωνιαίο λίθο
τη πολιτικής επιρροής τους στην Ελλάδα.
Υπήρχε ανάγκη αλλαγής κατοχής. Τους
γερμανούς έπρεπε
να διαδεχθούν οι
άγγλοι. Ήταν η
ουσιαστική προϋπόθεση
για την παλινόρθωση
της αστικής εξουσίας
και της μοναρχίας.
Ήδη ο εμφύλιος μεταξύ ΕΑΜ και ΕΔΕΣ είχε
δημιουργήσει τον πρώτο κλονισμό των
αντάρτικων απελευθερωτικών δυνάμεων
και είχε δημιουργήσει τον πρώτο πυρήνα
αποσταθεροποίησης των δημοκρατικών
δυνάμεων.
Το
συνέδριο του Λιβάνου διαμόρφωσε το
πολιτικό και η συμφωνία της Γκαζέρτας
το στρατιωτικό μέρος της βρετανικής
ανάμειξης στην Ελλάδα. Οι βρετανοί
αποβιβάστηκαν στο Φάληρο και ο Σκόμπι
ανέλαβε την αρχηγία. Η συμμετοχή μελών
της ΠΕΕΑ , του ΚΚΕ και του ΕΑΜ στην
κυβέρνηση Παπανδρέου δεν σήμαινε πολλά.
Τα πραγματικά κέντρα εξουσίας ήταν στα
χέρια της αντίδρασης. Η Αντίσταση πήρε
μόνο δευτερεύοντα υπουργεία. Η κυβέρνηση
όμως δεν ήταν σε θέση να αφοπλίσει το
ΕΑΜ.
Το
ΕΑΜ και το ΚΚΕ υποστήριζαν μια ειρηνική
λύση της κατάστασης, αλλά δεν μπορούσαν
να δεχθούν ένα μονόπλευρο αφοπλισμό
του ΕΛΑΣ, αφού υπήρχαν οι χίτες, η
ταξιαρχία του Ρίμινι, οι ταγματασφαλίτες
κ.α. Η μόνη λύση για την αγγλική πολιτική
και την αστική εξουσία ήταν ο ένοπλος
αγώνας. Ο έλεγχος των Αθηνών ήταν
το πρώτο και βασικό βήμα για να επιτευχθεί
ο έλεγχος όλης της επικράτειας. Μετά
την παραίτηση των αντιστασιακών από
την κυβέρνηση Παπανδρέου, ύστερα από
μια σειρά εσκεμμένων προκλήσεων που
τους οδήγησαν εκεί, ο δρόμος ήταν
ανοιχτός. Με την παραίτηση, καταργείται
η συμμετοχή του ΕΑΜ στο επίσημο κράτος
και αυτόματα οδηγείται το ΕΑΜ στην
παρανομία. Ο ένοπλος αγώνας στην Αθήνα,
τα Δεκεμβριανά, (3/12/44-4/1/45) έληξε
με τη νίκη των Άγγλων και την υποχώρηση
του ΕΛΑΣ από την Αθήνα αλλά και με τον
αφοπλισμό του ΕΛΑΣ με τη συμφωνία
της Βάρκιζας το Φεβρουάριο
του 1945. Οι βρετανοί αποζητούσαν τη
σύρραξη ενώ το ΚΚΕ και το ΕΑΜ πίστευαν
ως το τέλος ότι θα μπορούσαν ειρηνικά
να δημιουργήσουν τη νέα μεταπολεμική
Ελλάδα, βάσει συμφωνίας με τους Άγγλους.
Το ΚΚΕ και το ΕΑΜ δεν ακολούθησαν μια
επαναστατική στρατηγική. Οι δυνάμεις
που επεδίωκαν να αναλάβουν μια άλλη
στρατηγική εξοντώθηκαν (Βελουχιώτης).
Η ήττα και η συμφωνία της Βάρκιζας (ας
μην ξεχνάμε ότι η αριστερά πίστευε ακόμα
στον ειρηνικό δρόμο και παρέδωσε ακόμα
περισσότερα όπλα από όσα είχαν συμφωνηθεί)
είχαν φοβερά αποτελέσματα. Επέτυχαν
την διαίρεση και τη διάλυση του λαϊκού
συνασπισμού βάσης που ήταν το ΕΑΜ και
άνοιξαν τον δρόμο για την παλινόρθωση
της αστικής εξουσίας και της μοναρχίας.
Στην συνέχεια, τη θέση των Άγγλων πήραν
πλέον οι αμερικανοί, αφού οι πρώτοι δεν
ήταν πλέον σε θέση να ανταπεξέλθουν στο
κόστος της κατοχής. Οι αμερικανοί δεν
έστειλαν στρατό αλλά χρήματα, όπλα,
τεχνικούς και στρατιωτικούς συμβούλους,
που διοικούσαν τυπικά τον ελληνικό
στρατό μέχρι το 1949 όταν ανέλαβε ο
Παπάγος.
Στις
βουλευτικές εκλογές του 52, η στο ανατολικό
μπλοκ βρισκόμενη ηγεσία του ΚΚΕ έδωσε
τη γραμμή της αποχής ( «τι Πλαστήρας, τι
Παπάγος»). Αυτό ευνόησε ιδιαίτερα τον
Παπάγο που μπορούσε έτσι να ιδρύσει
νομότυπα μια «κοινοβουλευτική δικτατορία»
η οποία επικαθορίζεται, όπως άλλωστε
και οι μετέπειτα, από την ιδιαίτερη θέση
του στρατού στη δομή του κράτους. Το
«κράτος των εθνικοφρόνων»
είναι το κράτος της υπεροχής των
στρατιωτικών μηχανισμών, με αφετηρία
την ίδρυση του ΙΔΕΑ (Ιερός Δεσμός Ελλήνων
Αξιωματικών). Σύμφωνα με τα διάφορα
πρωτόκολλα του ΙΔΕΑ και τις θέσεις του,
σκοπός του ΙΔΕΑ ήταν η πλήρης διάλυση
του κομμουνιστικού κινήματος και της
επιρροής του και η εγκαθίδρυση και
αναπαραγωγή του στρατιωτικού μηχανισμού
ως κομβικού σημείου στην οργάνωση της
αστικής εξουσίας. Έθνος και ΙΔΕΑ
αποτελούσαν μια οργανική ιδεολογική
ενότητα, ενώ άλλοι παράγοντες και ασφαλώς
ο λαός αποτελούσαν δευτερεύοντα επίπεδα
αναφοράς.
Η
αστική τάξη ήταν ο νικητής του εμφυλίου
και βρίσκονταν σε συμμαχία με την πιο
δυνατή αστική τάξη του κόσμου, την
αμερικανική. Όμως αυτό δεν αρκούσε. Οι
νικητές του εμφυλίου έπρεπε να διατηρήσουν,
να αναπαράγουν και να σταθεροποιήσουν
ταξικές συμμαχίες με όλα τα μικροαστικά
στρώματα, πάνω στα οποία βασίστηκαν για
να επιφέρουν το ποθητό αποτέλεσμα στον
τρίτο γύρο του εμφυλίου, αλλά και να
ενσωματώσουν μακροπρόθεσμα στην αστική
τάξη τους νικημένους του εμφυλίου. Όχι
βέβαια τους ίδιους τους πολεμιστές
γιατί αυτοί ή είχαν σκοτωθεί ή είχαν
φύγει για τις ανατολικές χώρες ή έπρεπε
να εξοντωθούν πολιτικά. Βραχυπρόθεσμα,
η μόνη λύση ήταν η τρομοκρατική καταπίεσης
από το επίσημο κράτος και τις παρακρατικές
τρομοκρατικές οργανώσεις τύπου Σούρλα,
Χ και άλλες. Κύρια μέσα ήταν οι εκτοπίσεις
και τα στρατόπεδα συγκέντρωσης
(Μακρόνησος) και η δημιουργία ενός
τεράστιου μηχανισμού προπαγάνδας.
Χάρη
στην κούραση ενός λαού συντετριμμένου
από τους πολέμους και στους χειρισμούς
των εκλογικών συστημάτων και τις ηθικές
και οικονομικές πιέσεις, αλλά και τη
βία και τη νοθεία, το κόμμα της δεξιάς
που πήρε το όνομα ΕΡΕ (Εθνική Ριζοσπαστική
Ένωση), υπό την ηγεμονία του Κ. Καραμανλή
κατόρθωσε να κρατηθεί στην εξουσία
μέχρι το 1963. Το πολίτευμα έμενε επιφανειακά
μια βασιλευόμενη κοινοβουλευτική
δημοκρατία, αλλά στην πραγματικότητα
η εξουσία περνούσε στα χέρια
εξωκοινοβουλευτικών δυνάμεων που
κατάληξαν να συγκροτήσουν μια πραγματικά
παράλληλη κυβέρνηση: ο βασιλιάς και το
περιβάλλον του, ο στρατός, οι μυστικές
υπηρεσίες (ΚΥΠ) όπου η CIA
είχε τοποθετήσει τους ανθρώπους της
και τέλος η αστυνομία και οι παραστρατιωτικές
δυνάμεις.
Ο
θάνατος του Παπάγου αποτέλεσε μοναδική
ευκαιρία ενεργοποίησης για τη μοναρχία,
που για να βγει από τον παραμερισμό,
προχώρησε στην πρωθυπουργοποίηση του
Καραμανλή, η οποία υποστηρίχθηκε από
τους αμερικανούς και έγινε δεκτή και
από τον ΙΔΕΑ.
Η ενδοκρατική κρίση
Η
κρίση των εξουσιαστικών δομών, όπως
είχαν συγκροτηθεί μετά τον εμφύλιο και
με τη διακυβέρνηση του Παπάγου άρχισε
με τις περίφημες εκλογές του 1961 ή καλύτερα
με τη μορφή που πήραν αυτές οι εκλογές
στην προσπάθεια του Καραμανλή και της
ΕΡΕ να επιτευχθεί με όλα τα μέσα η σίγουρη
επανεκλογή της κυβέρνησης. Το Σεπτέμβριο
του 61, ιδρύεται ύστερα από πολλές
προσπάθειες το αντίπαλο αστικό κόμμα,
η Ένωση Κέντρου (ΕΚ) υπό τον Γ. Παπανδρέου,
Ο σκοπός της ΕΚ δεν διαφέρει πολύ από
τους στόχους της ΕΡΕ. Οι διαφορές
αφορούσαν την μέθοδο για την επίτευξη
του κοινού σκοπού, της εντατικοποίησης
της καπιταλιστικής συσσώρευσης και της
αναπαραγωγής της αστικής εξουσίας.
Η δολοφονία Λαμπράκη
«μα
ποιος κυβερνάει επιτέλους αυτό τον
τόπο;» αναφέρεται ότι φώναξε ο Καραμανλής
όταν έμαθε για τη δολοφονία του Γρ.
Λαμπράκη στις 9 Ιουνίου του 1963 όταν ένα
τμήμα των «αόρατων» κέντρων εξουσίας
έγινε ορατό. Γιατί έγινε όμως η δολοφονία
του Γρ. Λαμπράκη; Ο σκοπός της δολοφονίας
ήταν άμεσα η αποσταθεροποίηση της
κυβέρνησης Καραμανλή και έμμεσα η
συνέχιση της διαδικασίας αποσταθεροποίησης
του κοινοβουλευτισμού . Είναι βέβαιη η
σχέση της «βασίλισσας» ειδικότερα με
τη διοίκηση χωροφυλακής Θεσσαλονίκης
και τις παρακρατικές οργανώσεις που
εκτέλεσαν την δολοφονία.
Στην
περίοδο 1965-1967 έχουμε στην Ελλάδα, μια
καθαρή μορφή κρίσης εκπροσώπησης. Κρίση
που αρχικά βρίσκει μια λύση με τη
δικτατορία της 21ης Απριλίου. Αλλά
θα οδηγήσει σε ακόμα βαθύτερα αδιέξοδα
για τη μορφή οργάνωσης της εξουσίας στη
μετεμφυλιακή Ελλάδα.
Ασφαλώς
δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι το γεγονός
ότι η ΕΡΕ οδηγούσε τη χώρα σε εκλογές
έκανε την περίπτωση της δικτατορίας να
φαντάζει περισσότερο απίθανη, μια και
φαινόταν απίθανο η Δεξιά να κινηθεί
κατά της Δεξιάς.
Η επιβολή της στρατιωτικής δικτατορίας
Οι
κυριαρχούμενες τάξεις δεν αντέδρασαν
στις 21.4.1967 γιατί είχαν ήδη αντιδράσει.
Στις επιλογές του συνασπισμού εξουσίας
οι κυριαρχούμενες τάξεις παρέμεναν και
παραμένουν παθητικές. Μετά τη θύελλα
του ΕΑΜ έχασαν την στρατηγική πρωτοβουλία,
ήταν ιδεολογικά δέσμιες της κοινοβουλευτικής
νομιμότητας και της κομματικής διαμάχης.
Η αντίδρασή τους, στόχευε στον περιορισμό
της δράσης των παρακρατικών μηχανισμών,
με μόνο μέσο την εκλογική διαδικασία.
Η κατάργησή της οδήγησε στην παθητική
υποταγή που διήρκεσε έξι χρόνια.
Χρειάστηκαν 6 χρόνια μέχρι να δημιουργηθεί
η πρώτη πραγματικά ενεργή αντίδραση
στις νέες συνθήκες της ταξικής πάλης.
Το θάρρος μεμονωμένων ατόμων υπήρξε
αλλά δεν ισοδυναμούσε με ταξικές
πρακτικές.
Αστική νομιμότητα και στρατιωτική δικτατορία
Η
διαδικασία σταθεροποίησης της στρατιωτικής
δικτατορίας, μετά τη de
facto έξωση της μοναρχίας
χαρακτηρίζεται από εσωτερικές διαμάχες
και προσπάθεια νομιμοποίησης, αποκορύφωση
της οποίας είναι η «φιλελευθεροποίηση»
της δικτατορίας με την πρωθυπουργία
του Μαρκεζίνη και την προετοιμασία
ελεγχόμενων βουλευτικών εκλογών. Η
αντίθετη κίνηση σε αυτή την τάση
νομιμοποίησης εκφράστηκε από τους
«σκληρούς» της Χούντας, κάτω από την
ηγεσία Ιωαννίδη, και είχε σαν κύριο
σημείο αναφοράς και ουσιαστικό περιεχόμενο
την επίτευξη μιας συγκεκριμένης «λύσης»
στο κυπριακό και την άρνηση κάθε μορφής
φιλελευθεροποίησης της δικτατορίας. Η
επίλυση του κυπριακού, με σκοπό την
ικανοποίηση των αμερικανικών συμφερόντων
αποτελούσε, στο επίπεδο της εξωτερικής
πολιτικής τον κύριο λόγο υποστήριξης
της δικτατορίας από την αμερικάνικη
εξωτερική πολιτική και τις μυστικές
υπηρεσίες των ΗΠΑ.
Η αποτυχία αυτομετασχηματισμού
Για
τη
στρατηγική
νομιμοποίηση
της
δικτατορίας,
μέσα
από
τον
αυτομετασχηματισμό
της,
η
βίαιη
καταστολή
της
εξέγερσης
του
Νοεμβρίου
αποτέλεσε
σημείο
τομής.
Παρ’
όλες
τις
βλέψεις
και
επιθυμίες
του
Μαρκεζίνη
η
επανάληψη
του
πειράματος
ήταν,
μετά
τη
νέα
επιβολή
του
στρατιωτικού
νόμου,
αδύνατη.
Τα γεγονότα του Πολυτεχνείου και το χρονικό της εξέγερσης
Νοέμβριος
’72:
Πραγματοποιούνται
από τα διορισμένα διοικητικά συμβούλια
της χούντας φοιτητικές εκλογές. Στη
Νομική 1500 φοιτητές καλούν σε αποχή,
καταγγέλλοντας τις εκλογές. Τους
επιτίθενται φασίστες της ΕΚΟΦ (χουντική
φοιτητική οργάνωση). Παρόμοια κατάσταση
επικρατεί και στο Πολυτεχνείο, Φιλοσοφική,
Πάντειο, Χημικό, Φαρμακευτικό, Γεωπονική.
Η χουντική ΕΦΕΕ (Εθνική Φοιτητική Ένωση
Ελλάδος) απειλεί με δελτίου τύπου τους
χιλιάδες φοιτητές, που απέχουν, με
δικαστικές διώξεις καθώς και τους
«υποκινητές» αυτών.
Φλεβάρης
’73:Παραπέμπονται
σε πειθαρχικό 12
φοιτητές της ΑΣΟΕ
επειδή συνέταξαν
κείμενο με τα
προβλήματα της
σχολής. Άλλοι 10 παραπέμπονται
για τεντιμποϊσμό. Γενικεύεται η
αποχή σε όλες
τις σχολές του
Ε.Μ.Π. με
αιτήματα: α) Συμμετοχή των
φοιτητών στη σύνταξη του Καταστατικού
Χάρτη Ανώτατης Παιδείας, β)κατάργηση
των χουντικών Ν.Δ.93/69, 180/69, γ)κατοχύρωση
του πανεπιστημιακού ασύλου. Τροποποίηση
του διατάγματος περί στρατολογίας:
μπορεί πλέον ο υπουργός Άμυνας να
διακόπτει την αναβολή στράτευσης σε
όσους «…υποκινούν ή προτρέπουν σε αποχή
από τα μαθήματα ή τις εξετάσεις.».Πραγματοποιείται
συγκέντρωση διαμαρτυρίας
από 1500 φοιτητές
του Ε.Μ.Π.
έξω από αυτό.
Επεμβαίνει η
Αστυνομία. Οι φοιτητές
ξυλοκοπούνται άγρια
και συλλαμβάνονται 100
ενώ παραπέμπονται
11. Στις 15/2 στρατεύονται
37 φοιτητές ενώ στις
16/2 πάλι με απόφαση
του υπουργού
στρατεύονται άλλοι 51
συνδικαλιστές. Την ίδια
μέρα ολοκληρώνεται η
συγκέντρωση των φοιτητών
της Νομικής στο
δεύτερο όροφο του
κτιρίου με τα
ίδια αιτήματα και
ταυτόχρονα ανάκληση του
νομοσχεδίου για τις
στρατεύσεις καθώς και
να τους δοθεί
άδεια για να
πραγματοποιήσουν
γενική συνέλευση. Την ίδια
ώρα «αντιφρονούντες» φασίστες έχουν
συγκεντρωθεί απ’ έξω φωνάζοντας
συνθήματα όπως: «έξω οι κομμουνιστές»,
«Ελλάς-Παπαδόπουλος» κ.α. Δημιουργούνται
αψιμαχίες και οι αντιφρονούντες φασίστες
κλείνουν την είσοδο της Νομικής
απαγορεύοντας σε οποιονδήποτε να μπει
μέσα.
Οι
φοιτητές
που
ήταν
μέσα
το
καταλαμβάνουν
εξ
ολοκλήρου
και
κατεβάζουν
μεσίστια
τη
σημαία
σε
ένδειξη
διαμαρτυρίας
για
τη
σύλληψη
και
παραπομπή
των
11. Ζητούν
συνάντηση
με
τον
Πρύτανη
ο
οποίος
έρχεται
και
τους
υπόσχεται
ότι
θα
μεριμνήσει.
Κατόπιν
αρχίζουν
να
αποχωρούν
ομαδικά
και
συγκρούονται
με
τους
φασίστες
ώσπου
επεμβαίνει
η
αστυνομία
και
τους
διαλύει.
Συγκροτείται
διαδήλωση
μέχρι
την
Ομόνοια.
Στις
21/2 πάνω
από
1000 φοιτητές
της
Φυσικομαθηματικής
συγκεντρώνονται
έξω
από
το
Χημείο
και
ζητούν
άδεια
για
συνέλευση,
κάτι
το
οποίο
τους
το
αρνήθηκε
ο
πρύτανης.
Ξεκινάει
επ’
αόριστον
αποχή
με
συμπαράσταση
και
καθηγητών.
Γύρω
στη
1 το
μεσημέρι
πάνω
από
4000 φοιτητές
της
Νομικής
αλλά
και
της
Φιλοσοφικής
συγκεντρώνονται
έξω
από
τη
Νομική
τραγουδώντας
και
φωνάζοντας
συνθήματα.
Κατά
τις
δύο
οι
φοιτητές
έδωσαν
όρκο
που
ειπώθηκε
από
όλους
ενώ
η
συγκέντρωση
ολοένα
μεγάλωνε
και
απλωνόταν
στους
γύρω
δρόμους.
Οι
φοιτητές
μένουν
μέχρι
το
βράδυ
ενώ
πλήθος
κόσμου
έχει
συγκεντρωθεί
στους
γύρω
δρόμους
και
απωθούνται
από
την
αστυνομία
που
ταυτόχρονα
έχει
εκκενώσει
τους
δρόμους
από
τα
αυτοκίνητα.
Το
βράδυ
συνεδριάζει
η
επιτροπή
κατάληψης
που
αποτελείται
κυρίως
από
μέλη
της
ΑΝΤΙ-ΕΦΕΕ
(συγκροτημένης
και
καθοδηγούμενης
από
το
ΚΚΕ)
και
θέτει
θέμα
λήξης
της
κατάληψης.
Πολλοί
θέλουν
να
τοποθετηθούν
μεγάφωνα
στα
παράθυρα,
η
επιτροπή
όμως
το
απαγορεύει.
Την
επομένη
μέρα
η
επιτροπή
έχοντας
αποφασίσει
τη
λήξη
της
κατάληψης
προσπαθεί
να
εκκενώσει
το
χώρο
ενώ
οι
περισσότεροι
διαφωνούν.
Δημιουργούνται
αψιμαχίες
τελικά
όμως
οι
πόρτες
ανοίγουν
και
οι
φοιτητές
αρχίζουν
να
βγαίνουν
έξω.
Μαζί
με
το
πλήθος
συγκροτούν
πρωτοφανή
σε
μαζικότητα
διαδήλωση
άνω
των
30.000 ανθρώπων
με
συνθήματα
ενάντια
στη
χούντα.
Μάρτης
’73: Γίνεται
προσπάθεια
κατάληψης
της
Νομικής
από
2500 χιλιάδες
άτομα.
Οι
πρυτανικές
αρχές
δίνουν
διορία
να
εκκενωθεί
ο
χώρος
και
όταν
αυτό
δε
γίνεται
δίνουν
εντολή
στην
αστυνομία
να
εισβάλλει.
Ακολουθεί
άγριος
ξυλοδαρμός
και
πάνω
από
100 συλλήψεις.
Πραγματικό
μακελειό!
Μάης
’73: Εκδηλώνεται
ανταρσία
του
Πολεμικού
Ναυτικού
με
επίκεντρο
το
αντιτορπιλικό
«Βέλος».
Συλλαμβάνονται
ναύαρχος,
αντιναύαρχος
κ.α.
Στις
25 στασιάζει
εκ
νέου
το
«Βέλος»
που
συμμετείχε
σε
άσκηση
του
ΝΑΤΟ
στην
Ιταλία.
Στις
31 γνωστοποιείται
η
θέση
της
Ουάσιγκτον
σχετικά
με
το
πολιτειακό
ζήτημα
της
Ελλάδας:
Κοινοβουλευτική
Δημοκρατία
η
προϋπόθεση
για
την
κατάργηση
της
συνταγματικής
Μοναρχίας.
Ιούνης
’73: Ο Παπαδόπουλος
καταργεί αιφνιδιαστικά
τη Μοναρχία και
ανακηρύσσει την Προεδρική
Δημοκρατία σαν πολίτευμα
της χώρας με
πρόεδρο τον ίδιο
και αντιπροέδρους
τον Παττακό και
Μακαρέζο. Καθορίζεται η μορφή του
πολιτεύματος ως Αντιπροσωπευτική
Κοινοβουλευτική Δημοκρατία με 7ετή
θητεία του προέδρου χωρίς δικαίωμα
επανεκλογής. Ορίζεται σαν ημέρα του
δημοψηφίσματος η 29η Ιουλίου του 1973.
Ιούλης
’73: Ξεκινούν οι πρώτες
απεργίες με
πρώτους τους εργάτες
Τύπου για πρώτη
φορά μέσα στην
7ετία. Ο Μαρκεζίνης δηλώνει ότι
θα ψηφίσει «ΝΑΙ» στο δημοψήφισμα και
σύσσωμη η αντιπολίτευση τάσσεται υπέρ
του «ΟΧΙ». Το ΚΚΕ με απόφαση της κεντρικής
επιτροπής δηλώνει ότι θα συμμετάσχει
στο στημένο δημοψήφισμα. Αυτός ο
τυχοδιωκτισμός στηριγμένος στην ψεύτικη
βάση του δήθεν πλατιού αντιδικτατορικού
αγώνα, βάζει στο ίδιο σακί το
χουντοδημοψήφισμα με την αποχή από αυτό
(που θα ήταν και η πιο σωστή στάση).Τελικά
το δημοψήφισμα αποδίδει:77,2% «ΝΑΙ», 21,7%
«ΟΧΙ», 1,1% Άκυρο.
Αύγουστος
’73: Γίνεται η πρώτη μυστική συνάντηση
Παπαδόπουλου-Μαρκεζίνη. Θα ακολουθήσουν
κι άλλες μέχρι να ανατεθεί στο Μαρκεζίνη
η εντολή σχηματισμού κυβέρνησης. Ο
Παπαδόπουλος ορκίζεται πρόεδρος της
Δημοκρατίας για 8 χρόνια.
Σεπτέμβρης
’73:Πραγματοποιείται συγκέντρωση
χιλιάδων φοιτητών ενάντια
στη στράτευση των
συναδέλφων τους, την
οποία η σύγκλητος
θεωρεί παράνομη.
Πραγματοποιείται διαδήλωση στο κέντρο
της Αθήνας με συνθήματα αντιχουντικά
και αντιιμπεριαλιστικά. Το πλήθος
συνεχώς μεγαλώνει και τραγουδάει το
«Πότε θα κάνει ξαστεριά».Στην πλατεία
Κλαυθμώνος η αστυνομία διαλύει βίαια
τους διαδηλωτές.
Οκτώβρης
’73: Στην 1η του Οκτώβρη ο Μαρκεζίνης
δέχεται την εντολή για σχηματισμό
κυβέρνησης το οποίο πραγματοποιείται
μία εβδομάδα μετά.
Νοέμβρης
’73: Ξεκινάει η
«φιλελευθεροποίηση»
της χούντας. Προετοιμάζεται
το έδαφος για
την επιστροφή
του αυτοεξόριστου αστού
πολιτικού Κωνσταντίνου
Καραμανλή.
1η
Νοέμβρη: Η κυβέρνηση
παίρνει πίσω το νομοσχέδιο της στράτευσης
και υπόσχεται αδιάβλητες φοιτητικές
εκλογές. Οι φοιτητές επιμένουν και στα
υπόλοιπα αιτήματά τους.
4
Νοέμβρη: Με αφορμή το
μνημόσυνο του Γεωργίου Παπανδρέου
ξεσπούν επεισόδια μετά το τέλος αυτού
με πολλούς τραυματίες. Ακολουθούν
συλλήψεις.15-20.000 συγκεντρωμένοι ξεκινούν
πορεία προς το μνημείο του Άγνωστου
Στρατιώτη. Η αστυνομία ξεκινά συλλήψεις.
Το εξαγριωμένο πλήθος όμως με πέτρες
και ξύλα καταφέρνει να απελευθερώσει
συλληφθέντες μέσα από τα χέρια των
αστυνομικών. Ήταν το πρώτο σοβαρό πλήγμα
για την κυβέρνηση Μαρκεζίνη.
8
Νοέμβρη: Ξεκινάει η δίκη
για 17 συλληφθέντες από το μνημόσυνο του
Παπανδρέου. Έξω από τα δικαστήρια υπάρχει
πλήθος διαδηλωτών υπέρ των συλληφθέντων.
Η αστυνομία επεμβαίνει και μαζί με
φασίστες της ΕΚΟΦ τους χτυπάει και τους
κυνηγάει μέχρι την Ακαδημίας.
9
Νοέμβρη: Συνεχίζεται η δίκη
των 17.Αναβρασμός στους φοιτητές. Η πλατιά
δημοσίευση των πραχτικών της δίκης
προκαλεί αναταραχή στο λαό.
12
Νοέμβρη: Η υπεράσπιση
παρουσιάζει φιλμ όπου ανάμεσα στα άλλα
εμφανίζονται και αστυνομικοί να πατούν
στο κεφάλι πεσμένους πολίτες.
Άρχισε
ήδη να διαφαίνεται ότι όλα αυτά τα
γεγονότα αποτελούν προάγγελο, το πρώτο
δυναμικό βήμα για το Πολυτεχνείο. Το
μνημόσυνο ήταν απλά η αφορμή για να
εκδηλώσει ο λαός έμπρακτα τη μέχρι τότε
καταπιεσμένη αντίθεση του.
13
Νοέμβρη: Το δικαστήριο
αθωώνει τους 12 από τους 17 κατηγορούμενους
ενώ στους 5 επιβάλλει ποινές με αναστολή.
Αναγγέλλονται φοιτητικές συγκεντρώσεις
για την επόμενη σε διάφορες σχολές. Το
«ξέσπασμα» εναντίον του χουντικού
καθεστώτος αρχίζει να παίρνει μεγάλες
διαστάσεις.
14
Νοέμβρη:
Ξεκινούν
φοιτητικές
συνελεύσεις
από
το
πρωί.
Στη
Νομική
γύρω
στο
μεσημέρι
φτάνει
η
πληροφορία
ότι
στο
Πολυτεχνείο
δημιουργούνται
προκλήσεις
από
την
αστυνομία
κι
ότι
χτυπούν
φοιτητές.
Γίνεται
πρόταση
να
γίνει
διαδήλωση
προς
το
Πολυτεχνείο.
Τα
μέλη
της
ΑΝΤΙ-ΕΦΕΕ-ΚΝΕ
αντιδρούν
και
δε
συμμετέχουν.
Γύρω
στους
1500 φοιτητές
ξεκινούν
πορεία
από
τη
Σόλωνος
η
οποία
χτυπιέται
κοντά
στο
Πολυτεχνείο
και
λίγοι
κατορθώνουν
να
μπουν
μέσα
και
ενώνονται
με
τους
φοιτητές
του
Πολυτεχνείου.
Αυτοί
οι
φοιτητές
δυο
μήνες
αργότερα
θα
καταγγελθούν
μέσα
από
την
εφημερίδα
«ΠΑΝΣΠΟΥΔΑΣΤΙΚΗ»
αρ.
φύλλου
8,όργανο
της
ΑΝΤΙ-ΕΦΕΕ-ΚΝΕ,
σαν
πράκτορες
της
ΚΥΠ
και
των
Αμερικάνων
που
προσπαθούν
να
προβοκάρουν
τον
αντιδικτατορικό
αγώνα
του
λαού.
Η
αστυνομία
εντείνει
την
επίθεση
και
κυνηγάει
όσους
βρίσκονται
τριγύρω.
Τα
μέλη
της
ΑΝΤΙ-ΕΦΕΕ
προσπαθούν
να
πείσουν
τους
φοιτητές
να
εγκαταλείψουν
το
χώρο.
Αποτυγχάνουν
και
το
απόγευμα
αποχωρούν
επιδεικτικά.
Μέσα
στο
χώρο
συγκροτείται
επιτροπή
κατάληψης
και
οι
φοιτητές
φωνάζοντας
συνθήματα
ενώνονται
με
τους
πολίτες
που
ήταν
στην
Πατησίων.
Σε
λίγο
διάστημα
ενώ
ερχόταν
συνέχεια
πολίτες
οι
συγκεντρωμένοι
ξεπερνούσαν
τους
30.000.Προς
τα
μεσάνυχτα
ο
κόσμος
άρχισε
να
αποχωρεί
ενώ
εκλέγεται
συντονιστική
επιτροπή
από
φοιτητές
και
ταυτόχρονα
ξεκινούσε
η
πρώτη
εργατική
συνέλευση.
15
Νοέμβρη: Όλη τη νύχτα γίνονται
συνελεύσεις κατά σχολές. Ταυτόχρονα
στο κτίριο Γκίνη ξεκινάει η πρώτη
συνέλευση με περίπου 300 άτομα, των
εργατών. Μετά από μια επεισοδιακή
συνέλευση το πρωί βγαίνει η πρώτη
εργατική διακήρυξη. Γύρω στις 9 ανοίγουν
οι πόρτες ενώ η αστυνομία έχει αποκλείσει
με κλοιό τους γύρω δρόμους. Πλήθος κόσμου
είναι μπροστά από τους κλοιούς ανυποχώρητο
ενώ οι φοιτητές τους καλούν με συνθήματα
να σπάσουν τον κλοιό. Μαθαίνεται ότι
καταφθάνουν φοιτητές από την Πάτρα και
αγρότες από τα Μέγαρα. Μπαίνει σε
λειτουργία ο ραδιοφωνικός σταθμός στους
1150 χιλιοκύκλους. Τα συνθήματα γίνονται
ολοένα και πιο μαχητικά. Ο λαός τόσο από
τους συγκεντρωμένους όσο και από τους
πομπούς καλείται σε ΓΕΝΙΚΗ ΑΠΕΡΓΙΑ και
ΓΕΝΙΚΉ ΕΞΕΓΕΡΣΗ. Συγκεντρώνονται τρόφιμα
και χρήματα. Η Εργατική Επιτροπή
Κινητοποίησης από τη συνέλευση των
εργατών βάζει σαν άμεσο στόχο τη Γενική
Απεργία Διαρκείας και βγαίνει η δεύτερη
διακήρυξη έπειτα από συνέλευση. Μέσα
στο πολυτεχνείο λειτουργεί υπηρεσία
τύπου και ραδιοφώνου, υπηρεσία συσσιτίου,
υπηρεσία νοσοκομείου, υπηρεσία υπνωτηρίου
και υπηρεσία τάξεως.
16
Νοέμβρη: Στις 3 τα
ξημερώματα αρχίζουν οι συνελεύσεις
κατά σχολές ενώ στο Πολυτεχνείο δε
σταματάνε ούτε λεπτό να φωνάζουν
συνθήματα. Πολλά γυμνάσια μένουν άδεια
αφού οι μαθητές κατεβαίνουν προς το
Πολυτεχνείο ενώ στις 10 το πρωί γίνεται
οργανωμένη είσοδος 500 οικοδόμων με πανό
ενώ φωνάζουν με ενθουσιασμό
ΟΙΚΟΔΟΜΟΙ-ΦΟΙΤΗΤΕΣ. Ταυτόχρονα μηνύματα
συμπαράστασης καταφθάνουν από πολλούς
συλλόγους της χώρας (μηχανικών, δικηγόρων,
ηθοποιών κ.α.).Ως τις 8 το βράδυ το πλήθος
γύρω ήταν πάνω από 50.000.Ξεκινούν οι
συμπλοκές με την αστυνομία. Οι τραυματίες
μεταφέρονται στο Πολυτεχνείο και από
το ραδιοφωνικό σταθμό γίνεται έκκληση
για φάρμακα και τρόφιμα. Η συνέλευση
των εργατών βγάζει την 3η διακήρυξη της
που καλεί σε ΓΕΝΙΚΗ-ΑΠΕΡΓΙΑ ενώ υπάρχουν
ήδη 2 νεκροί. Η Αθήνα έχει μετατραπεί σε
θάλαμο αερίων και οι συγκρούσεις
γενικεύονται. Από την Αλεξάνδρας ως την
Πανεπιστημίου και από τα Χαυτεία ως το
Σύνταγμα. Πλησιάζουν μεσάνυχτα και οι
φωτιές που έχουν ανάψει οι διαδηλωτές
για να καθαρίσει η ατμόσφαιρα από τα
αέρια όλο και πληθαίνουν ενώ νοσοκομειακά
γεμάτα αστυνομικούς περνούν έξω από το
Πολυτεχνείο και ρίχνουν μέσα δακρυγόνα.
Μέσα δέχονται συνέχεια τραυματίες και
νεκρούς. Γύρω στις 11 οι πυροβολισμοί
γενικεύονται και τα οδοφράγματα
ενισχύονται. Οι διαδηλωτές πλέον ελέγχουν
από την Αλεξάνδρας μέχρι την Πειραιώς.
17
Νοέμβρη: Τα πρώτα τανκ
βγαίνουν στους δρόμους λίγο μετά τα
μεσάνυχτα. Τεθωρακισμένα, στρατιώτες
και αστυνομικοί κάνουν κυκλωτικές
κινήσεις γύρω από το Πολυτεχνείο. Φτάνουν
στη Στουρνάρη και ελεύθεροι σκοπευτές
καταλαμβάνουν θέσεις στα γύρω κτίρια.
Τα μεγάφωνα μεταδίδουν ότι οι στρατιώτες
δε θα κτυπήσουν: «Δε μπορείτε να χτυπήσετε
τα αδέρφια σας». Το σύνθημα που κυριαρχεί
είναι: «ΑΔΕΛΦΙΑ ΜΑΣ ΦΑΝΤΑΡΟΙ Ο ΣΤΡΑΤΟΣ
ΜΕ ΤΟ ΛΑΟ». Γύρω στις 3 τα ξημερώματα οι
πυροβολισμοί πληθαίνουν ενώ οι δυνάμεις
του στρατού και της αστυνομίας έχουν
συνταχθεί σε θέση μάχης έξω από το
Πολυτεχνείο.3.03 τα τανκς εφορμούν! Γίνεται
πραγματική σφαγή! Στις 4 το Πολυτεχνείο
έχει αδειάσει. Την ίδια ώρα αρχίζουν οι
διαπραγματεύσεις για να εκκενωθεί το
Πολυτεχνείο Θεσσαλονίκης που είναι
κατειλημμένο από 3000 φοιτητές. Γύρω στις
7 η Αθήνα μοιάζει βομβαρδισμένη πόλη.
Κυκλοφορούν οι πρώτες εφημερίδες. Ο
κόσμος διαβάζει τις ειδήσεις και κατά
τις 8 ξεκινούν οι πρώτες διαδηλώσεις.
Ομάδες οικοδόμων στήνουν οδοφράγματα
και συγκρούονται με την αστυνομία. Στις
11 κηρύσσεται στρατιωτικός νόμος. Γίνονται
χιλιάδες συλλήψεις ενώ οι διαδηλώσεις
συνεχίζονται μέχρι αργά το βράδυ.
25
Νοέμβρη: Στρατιωτικό
πραξικόπημα ανατρέπει τον Παπαδόπουλο
και την κυβέρνηση Μαρκεζίνη. Ο νέος
πρόεδρος της δημοκρατίας στρατηγός
Φαίδων Γκιζίκης ορκίζει κυβέρνηση με
πρωθυπουργό τον Ανδρουτσόπουλο.
Η
αντίστροφη μέτρηση έχει
αρχίσει και ο
ερχομός του Καραμανλή
ως «εθνοσωτήρα» είναι
θέμα ημερών. Αυτός
κρίθηκε ως ο πιο
κατάλληλος για τον
«εκδημοκρατισμό» της
χώρας με αποτέλεσμα
στις 24/7/74 να αναλάβει
πρωθυπουργός της
χώρας…
Η επίδραση του Πολυτεχνείου στο μεταπολιτευτικό σκηνικό
Ολα
τα χρόνια που ακολούθησαν την εξέγερση
του Νοέμβρη σημαδεύονται με τον ένα ή
τον άλλο τρόπο από τις επετείους του
Πολυτεχνείου. Χαρακτηρίζουν και
χαρακτηρίζονται από την κατάσταση που
βρίσκεται το λαϊκό κίνημα. Από την πρώτη
επέτειο- λαοθάλασσα με την επιβλητική
παρουσίας της άκρας αριστεράς που είχαν
μόλις γεννηθεί μέσα από την αντιδικτατορική
πάλη και είχαν αναδειχθεί σε πρωταγωνιστικό
παράγοντα στην εξέγερση του Πολυτεχνείου.
Όλα αυτά τα χρόνια, η σύγκρουση ή ο
συμβιβασμός διαπερνούν κάθε εκδήλωση
της επετείου.
Το
1974 είναι η χρονιά που ο επίσημος
πολιτικός κόσμος
επιχειρεί να
βάλει ταφόπλακα
στο εξεγερτικό μήνυμα
του Νοέμβρη και
να «δικαιώσει» το
Πολυτεχνείο μέσα από
τις εκλογές που
θα αναγνώριζαν τον
Καραμανλή ως εθνοσωτήρα.
Στις 17 Νοέμβρη του
1974 δεν γίνεται πορεία
προς την Αμερικανική
Πρεσβεία όπως
τα επόμενα χρόνια,
αλλά οι πρώτες
μεταπολιτευτικές εκλογές
(η ΝΔ πρώτο
κόμμα με 54,5%). Το
μήνυμα και ο
συμβολισμός είναι σαφή.
Η κοινωνική και
πολιτική ρήξη με
τις μετεμφυλιακές δομές
του ελληνικού κράτους,
το πραγματικό νόημα
του Πολυτεχνείου, πρέπει
πάση θυσία να
αποφευχθεί. Ο Καραμανλής
που έχει αναλάβει την εξουσία από τους
συνταγματάρχες της Χούντας και έχει
σχηματίσει μαζί τους κυβέρνηση «Εθνικής
Ενότητας» λίγους μήνες πριν, θέτει για
λογαριασμό του σύγχρονου ελληνικού
αστισμού τους όρους και όλα τα επίσημα
πολιτικά κόμματα (ΝΔ, ΕΚ, ΚΚΕ, ΚΚΕ-εσ.,
ΠΑΣΟΚ) ακολουθούν, μακριά από το μήνυμα
του Νοέμβρη και ασφυκτικά κοντά στην
πολιτική ενσωμάτωση που προστάζει η
«πολιτική» δεξιά που διαδέχεται την
«στρατιωτική» δεξιά. «Καραμανλής ή
τανκς!» είναι το σύνθημα που επιλέγεται,
και από την επίσημη αριστερά, για να
καλυφθούν τα συνθήματα του Πολυτεχνείου.
Τελικώς στις 15 Νοέμβρη,
ημέρα της προεκλογικής
συγκέντρωσης του
Καραμανλή, 50.000 κόσμος
πορεύεται με τις
οργανώσεις της άκρας
αριστεράς, που είναι
και οι μόνες που
δεν συμμετέχουν στις
εκλογές, από το
Πολυτεχνείο προς το
σκοπευτήριο της
Καισαριανής με συνθήματα
ΤΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΖΕΙ,
ΕΑΜ ΕΛΑΣ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ,
ΛΑΕ ΘΥΜΗΣΟΥ ΤΟ
ΝΟΕΜΒΡΗ. Στις 24 Νοέμβρη
πραγματοποιείται
η προγραμματισμένη
από 20 διοικητικά
συμβούλια Φοιτητικών
Συλλόγων πορεία προς
την Αμερικανική Πρεσβεία
με τη συμμετοχή
πάνω από
1.000.000 κόσμου, με συνθήματα
ενάντια στον αμερικανικό
ιμπεριαλισμό και
για να αναγνωριστεί
η εξέγερση του
Νοέμβρη από την
κυβέρνηση.
Το
1975 η συγκλονιστική παρουσία
των εργατών της
ΜΕΛ, που βρίσκονται
60 μέρες σε απεργία,
στο Πολυτεχνείο, δίνει
τη δυνατότητα για
τη σύνδεση του
εργατικού κινήματος με
το φοιτητικό, πράξη
που απορρίπτεται
από τις φοιτητικές
οργανώσεις των δύο
ΚΚΕ. Αντανακλά όμως και την μεγάλη
ανάπτυξη του εργατικού κινήματος που
ανεξάρτητα από τον κηδεμονευόμενο
συνδικαλισμό της επίσημης αριστεράς
δίνει νέα πνοή και προοπτική στο κίνημα.
Είναι η χρονιά των άγριων ασυμβίβαστων
απεργιακών αγώνων απέναντι στην εργοδοσία
και την κυβέρνηση Καραμανλή, στα μεταλλεία
της Μαδέμ-Λάκκο και στο Στρατώνι της
Χαλκιδικής, στο εργοστάσιο της Νασιονάλ
Καν και της ΕΣΚΙΜΟ, σε πολλές
κλωστουφαντουργίες, με πρωτοπόρους
τους αγρότες και τα συνδικάτα των
οικοδόμων.
Το
1976 χαρακτηρίζεται από την κάμψη που
διαπερνά το εργατικό κίνημα.
Το
1977 μπλέκεται πάλι στην προεκλογική
αντιπαράθεση των βουλευτικών εκλογών.
Το
1978 και το 1979 είναι οι χρονιές που
η επέτειος του πολυτεχνείου αντικατοπτρίζει
την κυριαρχία της επίσημης αριστεράς
σε όλο το φάσμα των συνδικαλιστικών
πρακτικών και αγώνων.
Το
1980 η κυβέρνηση της ΝΔ σχεδιάζει να
μην επιτρέψει στην επέτειο του Νοέμβρη
να συνεχίσει να καταγράφει ένα μαζικό
λαϊκό αντιϊμπεριαλιστικό και
αντιαμερικανικό στίγμα, απαγορεύοντας
στην πορεία του Πολυτεχνείου να προχωρήσει
προς την Αμερικανική Πρεσβεία, κάτι με
το οποίο συμμορφώνεται η πλειοψηφία
της ΕΦΕΕ που αποτελείται από τα επίσημα
αριστερά κόμματα. Η μειοψηφία
του ΚΣ της ΕΦΕΕ
(΄Β ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΗ, ΠΠΣΠ,
ΑΑΣΠΕ) αποφασίζει
να συνεχίσει ως
την πρεσβεία των
ΗΠΑ. Ο κόσμος που βρίσκεται στους
δρόμους της Αθήνας είναι εντυπωσιακά
μεγάλος, όπως και ο ενθουσιασμός του,
σε αντίθεση με τις δύο προηγούμενες
χρονιές, ενώ για πρώτη φορά πολύς κόσμος
δε βρίσκεται στα «μπλοκ» των κομμάτων,
στέκεται στα πεζοδρόμια, συμμετέχει
στα πηγαδάκια. Τα δύο ΚΚΕ
και το ΠΑΣΟΚ
υποχωρούν απέναντι
στην απαγόρευση
της κυβέρνησης, για να
εξαργυρώσουν τη μετρημένη στάση τους
στις εκλογές ένα χρόνο αργότερα. Η
μειοψηφία της ΕΦΕΕ μαζί με πλήθος
εργαζομένων και απλού κόσμου προχωρά
για να σπάσει τον αστυνομικό κλοιό στο
ύψος της βουλής και δέχεται την επιδεικτική
καταστολή του κράτους που δολοφονεί
δύο διαδηλωτές τους
Σ. Κανελλοπούλου
και Ι. Κουμή. Το
χτύπημα αυτό υπό την σιωπηρή αποδοχή
των δύο ΚΚΕ και την προβοκατορολογία
του ΠΑΣΟΚ διαλύει το χώρο των οργανώσεων
της άκρας αριστεράς για πολλά χρόνια,
αποκαλύπτει ότι η μεταπολιτευτική
κυβέρνηση διατηρεί ακέραιες τις πρακτικές
της χούντας, ανοίγει το δρόμο για την
εκλογική επικράτηση του ΠΑΣΟΚ, που έχει
επιδείξει αξιοζήλευτο σεβασμό απέναντι
στην καταστολή που υφίσταται το λαϊκό
κίνημα, κερδίζοντας τη συμπάθεια της
πλατιάς κοινής γνώμης, αλλά εξασφαλίζει
το δικαίωμα της διαδήλωσης προς την
Αμερικανική Πρεσβεία για όλες τις
πορείες της επετείου του Πολυτεχνείου
που ακολουθούν τα επόμενα χρόνια, δίχως
το κράτος να τολμήσει ξανά να το
αμφισβητήσει.
Τη
δεκαετία του ’80, και με την άνοδο στην
εξουσία του ΠΑΣΟΚ του Ανδρέα Παπανδρέου,
το λαϊκό κίνημα περνάει σε μία περίοδο
κρίσης και κάμψης, κάτι που θα έρθει να
διαμορφώσει την νέα ενσωματώσιμη και
ηττοπαθή φυσιογνωμία των επετείων του
Πολυτεχνείου. Τραγική εξαίρεση
η επέτειος του
’85, με τη δολοφονία
του 15χρονου Μιχάλη
Καλτεζά από τον
αστυνομικό Μελίστα στα
Εξάρχεια, κάνοντας πασιφανές ότι
οι δεσμεύσεις του ΠΑΣΟΚ για εκδημοκράτιση
των σωμάτων ασφαλείας ήταν άλλο ένα
προεκλογικό ψέμα. Γενικά κατά τη περίοδο
των κυβερνήσεων του ΠΑΣΟΚ, τα εργατικά
σωματεία και συνδικάτα πέρασαν στον
έλεγχο του γραφειοκρατικού συνδικαλισμού
του ΠΑΣΟΚ και τα κόμματα της αριστεράς
αποδυναμώθηκαν πολιτικά και η κοινωνική
τους απήχηση μειώθηκε δραματικά. Η
αποσύνθεση και αποπολιτικοποίηση του
κινήματος, η απαξίωση του αγώνα με τα
αιτήματα της εξέγερσης του Νοέμβρη και
η μετατόπιση προς τα δεξιά του πολιτικού
μέσου όρου έφτασε στο απόγειο της το
΄89 με την συγκυβέρνηση Τζανετάκη.
Τη
δεκαετία του 90, φωτεινές εξαιρέσεις
αποτέλεσαν η επέτειος του ’91 που έγινε
κάτω από την επανεμφάνιση ενός
ριζοσπαστικού ρεύματος στη νεολαία που
πρωταγωνίστησε στην πάλη ενάντια στις
αντιδραστικές ρυθμίσεις στην εκπαίδευση
της κυβέρνησης της ΝΔ και την παρακρατική
δράση της ΟΝΝΕΔ
με θύμα τον Ν.
Τεμπονέρα, και η επέτειος
του ’99 που σημαδεύτηκε από την μαζική
συμμετοχή κόσμου στην πορεία ενάντια
στην έλευση-πρόκληση του Κλίντον στην
Ελλάδα, την περίοδο της βίαιης επέμβασης
του αμερικανικού ιμπεριαλισμού ενάντια
στον Γιουγκοσλαβικό λαό με την πλήρη
στήριξη της ΕΕ και της ελληνικής
κυβέρνησης.
Το φοιτητικό κίνημα από το Πολυτεχνείο μέχρι και σήμερα
Μετά
την εξέγερση του
Νοέμβρη το φοιτητικό
κίνημα βγήκε ως
ένα πολύ δυνατό,
πολιτικοποιημένο
και συνειδητοποιημένο
κίνημα. Οι φοιτητές αποτελούσαν
πλέον την πρωτοπόρα εκείνη κοινωνική
ομάδα που πήρε στις πλάτες της τον
αντιδικτατορικό αγώνα και έδωσε στο
λαό το παράδειγμα και τη πίστη ότι μπορεί
να αλλάξει τη ροή της ιστορίας. Το
φοιτητικό κίνημα στην πολύχρονη ιστορία
του, από το Πολυτεχνείο που είναι στο
απόγειο του, περνάει σε εποχές απαξίωσης
και απομαζικοποιήσης τη δεκαετία του
80 αλλά πάντα σε εποχές
όπου τα συμφέροντα
της πλειοψηφίας της
νεολαίας και των
εργαζομένων πλήττονται
βγαίνει στο προσκήνιο
για να τα
προστατεύσει.
Τέρμα πια στις εκτονώσεις…
Η
πρώτη απόκρουση αυταρχικής νομοθετικής
παρέμβασης στον χώρο των ΑΕΙ της
κυβέρνησης Καραμανλή σημειώθηκε το
καλοκαίρι του 75 όπου το Υπουργείο
Παιδείας κατέθεσε στο θερινό τμήμα της
Βουλής νομοσχέδιο με το οποίο οι
φοιτητικοί σύλλογοι μετατρέπονταν σε
νομικά πρόσωπα δημόσιου δικαίου, ιδιότητα
που θα επέτρεπε δικαστικές επεμβάσεις
στην εσωτερική τους λειτουργία. Η
απάντηση της πλειοψηφίας των φοιτητών
ήταν άμεση και με μία μαζική διαδήλωση
ο νόμος αποσύρεται.
Τρία
χρόνια αργότερα, το 1978, η κυβέρνηση
περνάει ξανά στην αντεπίθεση βλέποντας
την καθοδική πορεία του φοιτητικού
κινήματος και ψηφίζει στο θερινό τμήμα
της βουλής έναν νόμο
έκτρωμα, τον γνωστό
νόμο 815. Βασικές ρυθμίσεις του
νόμου ήταν η σκλήρυνση των εξεταστικών
ρυθμίσεων (περιορισμός των εξεταστικών
περιόδων από 3 σε 2, κατάργηση της
δυνατότητας μεταφοράς μαθημάτων) και
κυρίως η επιβολή ανώτατου χρονικού
ορίου σπουδών (το περίφημο «ν + ν/2»).
Ακόμα η «οριοθέτηση» του πανεπιστημιακού
ασύλου και η «ρύθμιση» του φοιτητικού
συνδικαλισμού ήταν προ των πυλών με νέα
νομοσχέδια. Η πλειοψηφίας στο Κ.Σ. της
ΕΦΕΕ (ΚΚΕ, ΠΑΣΟΚ, ΚΚΕ εσ.) αποφασίζει να
μην μετατρέψει σε πορεία τη συγκέντρωση
διαμαρτυρίας της 29/8/78, ενώ ο νόμος
ψηφιζόταν, και προκαλεί έντονες
αντιδράσεις από μεγάλη μερίδα των
φοιτητών. Με σύνθημα «τέρμα
πια στις
εκτονώσεις, εμπρός
για καταλήψεις
και διαδηλώσεις»,
συγκροτείται από την αριστερή «μειοψηφία
της ΕΦΕΕ» (Β' Πανελλαδική, ΠΠΣΠ, ΑΑΣΠΕ)
και αυτόνομους φοιτητές το «κίνημα των
καταλήψεων», που παίρνει χαρακτήρα
πανδημίας. Οι αποφάσεις
παίρνονται κόντρα
στη συμμαχία ΠΑΣΠ-ΚΝΕ
που προσπαθεί
να στρέψει το
κίνημα σε μετριοπαθέστερες
πρακτικές με πολύ χαρακτηριστικό
το άρθρο στο Ριζοσπάστη με τίτλο «Οι
κομμουνιστές φοιτητές,
μαζί με την
πλειοψηφία του
δημοκρατικού φ.κ.»,
που καλεί τους φοιτητές να πουν «…ΟΧΙ
στις καταλήψεις, γιατί
δεν βοηθούν σήμερα
τους αγώνες ενάντια
στον αντιδραστικό ν.
815». Αυτή τη περίοδο κάνουν και την
πρώτη τους εμφάνιση στρατιωτικοποιημένες
ομάδες της ΚΝΕ, τα γνωστά ΚΝΑΤ, που
προσπαθούν να «σπάσουν» καταλήψεις
όπως του Χημικού. Παρόλα αυτά οι
καταλήψεις, που είναι πολλές και
αναγκάζουν στο τέλος την ΕΦΕΕ να τις
υποστηρίξει, τελικά το 1980 αναγκάζουν
τον πρωθυπουργό να εξαγγείλει την
αναστολή των διατάξεων του Ν. 815
Τη
δεκαετία του ’80 το φοιτητικό κίνημα
περνάει μεγάλη κρίση. Οι δύο νεκροί
στην πορεία του ’80 (Κουμής-Κανελλοπούλου),
ήταν η απάντηση του κράτους στο επικίνδυνο
και ανεξέλεγκτο φοιτητικό κίνημα που
είχε προκύψει μέσα από το πρωτοεμφανιζόμενο
κίνημα καταλήψεων το ‘79 και είχε
καταφέρει να ρίξει το ν. 815 παρά τις
προσπάθειες της πλειοψηφίας της ΕΦΕΕ
να το καταστείλει και να το οδηγήσει σε
διαπραγμάτευση με το Υπουργείο Παιδείας.
Οι πολιτικοί εκφραστές
αυτού του κινήματος,
οι οργανώσεις της άκρας αριστεράς και
η αριστερή διάσπαση του Ρήγα Φεραίου
΄Β ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΗ, δεν κατάφεραν
αντισταθούν στην επέλαση
του «προοδευτικού
μπλοκ» ΚΝΕ-ΠΑΣΠ
που είχαν σαν κύριο στόχο την δική τους
πολιτική αυτοσυγκρότηση μέσα στα πλαίσια
ενός φοιτητικού συνδικαλισμού που
εντασσόταν στην ευρύτερη και πολιτικά
ακίνδυνη κίνηση της κυβέρνησης του
ΠΑΣΟΚ να αναδείξει τα σωματεία και τα
συνδικάτα σε πυλώνες στήριξης της
εξουσίας του. Το απόγειο της διάλυσης
και πλήρης αδρανοποίησης του φοιτητικού
κινήματος έρχεται να επικυρωθεί το 1990
με το εντυπωσιακό 50% της ΔΑΠ-ΝΔΦΚ και
την μεγάλη πτώση των αριστερών δυνάμεων.
Ο Τεμπονέρας ζει ..
Όμως
η συνολική αύξηση της ανεργίας που
αρχίζει και καταγράφεται από τα τέλη
της δεκαετίας του ’80, η ανεργία των
πτυχιούχων που αρχίζει να αυξάνεται, η
αύξηση των μορφών υποαπασχόλησης και
ετεροαπασχόλησης των πτυχιούχων και η
γενικότερη υποβάθμιση των πτυχίων
δημιουργεί στο χώρο των πανεπιστημίων
ένα εκρηκτικό μίγμα. Η έκρηξη
δεν θα αργήσει
να έρθει, καθώς
το 1991 θα πραγματοποιηθούν
στη χώρα οι
μεγαλύτερες, τόσο σε
ένταση όσο και
σε διάρκεια, κινητοποιήσεις
από τη μεταπολίτευση
και μετά. Η αρχή θα γίνει
με τις καταλήψεις των μαθητών σε
εκατοντάδες σχολεία ενάντια στις
μεταρρυθμίσεις του Υπουργού Παιδείας
Κοντογιαννόπουλου της κυβέρνησης
Μητσοτάκη. Τα νομοσχέδια και τα διατάγματα
μιλούν για κατάργηση αδικαιολόγητων
απουσιών, επιβολή «ομοιόμορφης»
ενδυμασίας και «πειθαρχικού ελέγχου»
της εξωσχολικής ζωής, επανακαθιέρωση
προσευχής, έπαρσης της σημαίας και
εκκλησιασμού στα σχολεία. Ενώ οι
μεταρρυθμίσεις στην τριτοβάθμια
εκπαίδευση προβλέπουν κατάργηση της
δωρεάν παροχής συγγραμμάτων, λειτουργία
ιδιωτικών ΑΕΙ, επιβολή χρονικού ορίου
στις σπουδές και πιθανότατα περιστολή
του πανεπιστημιακού ασύλου. Όσων αφορά
τα πανεπιστήμια η ΕΦΕΕ ήταν ουσιαστικά
ανενεργός, ενώ οι υπόλοιπες δυνάμεις
διχασμένες μεταξύ «συναινετικών» οπαδών
της επίσημης αντιπολίτευσης (ΠΑΣΟΚ,
ΚΚΕ-ΕΑΡ) και «αντισυναινετικών» δυνάμεων
της ριζοσπαστικής αριστεράς (ΚΝΕ-ΝΑΡ,
ΕΚΟΝ Ρήγας Φεραίος, συσπειρώσεις). Οι
δεύτεροι ένιαι αυτοί που προτείνουν
συμμετοχή σε κινητοποιήσεις, ενώ η ΔΑΠ,
που είναι η πλειοψηφία της ΕΦΕΕ ,προσπαθεί
με κάθε τρόπο να σταματήσει τη διεξαγωγή
συνελεύσεων. Η πρώτη διαδήλωση θα γίνει
στις 15 Νοεμβρίου, με πρωτοβουλία 8
κατειλημμένων σχολών της Αθήνας. Τελικά
στα μέσα Δεκεμβρίου το 70% των σχολείων
της χώρας τελεί υπό κατάληψη, ενώ
σημειώνονται οι πρώτες μαζικές
συγκρούσεις: στις 14/12/90 φοιτητές
αναμετριούνται με τα ΜΑΤ στο κέντρο της
πρωτεύουσας, μετά την απόκρουση απόπειρας
1.000 φοιτητών να εισβάλουν στο ΥΠΕΠΘ. Η
απόπειρά της κυβέρνησης να απαντήσει
στον αγώνα των μαθητών με την πιο ωμή
κατασταλτική παρακρατική βία αποτυγχάνει
τραγικά. Σε ένα υπό κατάληψη σχολείο
της Πάτρας, δολοφονείται ο
καθηγητής Ν.Τεμπoνέρας
από μέλη της
ΟΝΝΕΔ με επικεφαλή
τον Γ.Καλαμπόκα,
μια πολιτική δολοφονία ενός αγωνιστή
που θα γίνει σύνθημα στα χείλη των
μαθητών και των φοιτητών αυτής της
εποχής. Μεγάλες παλλαϊκές πορείες
διοργανώνονται σε όλες τις πόλεις και
καταλήγουν σε συγκρούσεις με τις δυνάμεις
καταστολής. Στην Αθήνα 4 άνθρωποι χάνουν
τη ζωή τους, όταν βομβίδες δακρυγόνων
των ΜΑΤ προκαλούν πυρκαγιά σε κατάστημα
στα Χαυτεία. Κάτω από το βάρος των
πολιτικών εξελίξεων ο υπουργός παραιτείται
αφού αποσύρει το νόμο.
Αυτό
το πολιτικό ρεύμα
στο φοιτητικό κίνημα,,
συνέβαλλε στην
ριζοσπαστικοποίηση
μεγάλου αριθμού φοιτητών.
Η ΚΝΕ-ΝΑΡ (που
είχε αποδεσμευτεί
το ‘89 από το
ΚΚΕ), οι Αριστερές
Συσπειρώσεις Φοιτητών
(ΑΣΦ) αλλά και
ανεξάρτητες ομάδες
φοιτητών, συγκρότησαν
το πανελλαδικό δίκτυο
ανεξάρτητων αριστερών
σχημάτων των ΕΑΑΚ
το 1991.
Ξυπνάει ο εφιάλτης του ‘91..
Στα
επόμενα χρόνια το φοιτητικό κίνημα
περνάει σε δεύτερη μοίρα με κάποιες
φωτεινές εξαιρέσεις. Στο χώρο της
εκπαίδευσης επιχειρείται από τις
κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ και της Νέας
Δημοκρατίας να εφαρμοστούν οι κατευθύνσεις
της Μπολόνιας και της Λισσαβόνας και
εισάγονται οι όροι της ανάπτυξης, της
ανταποδοτικότητας και της ανταγωνιστικότητας.
Οι επιταγές αυτές από την ΕΕ παίρνουν
σάρκα και οστά με ένα σορό νομοσχέδια
με αποκορύφωση εκείνα του Υπουργού Γ.
Αρσένη τα οποία βρίσκουν ένα ηχηρό
ανάχωμα στις μαθητικές καταλήψεις που
είχαν πάρει τη μορφή πανδημίας. Στο χώρο
της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης επικρατεί
νηνεμία με φωτεινή εξαίρεση τις
κινητοποιήσεις ενάντια στις εξετάσεις
του ΑΣΕΠ αλλά και σε εκείνες ενάντια
στην ανωτατοποίηση των ΤΕΙ. Το 2004
ανεβαίνει στην εξουσία η ΝΔ που συνεχίζει
το έργο που δεν πρόλαβε να τελειώσει το
ΠΑΣΟΚ. Από την πρώτη χρονιά η Υπουργός
Παιδείας περνάει στην επίθεση περνώντας
από το θερινό τμήμα της βουλής τα
νομοσχέδια της Αξιολόγησης και της Δια
Βίου Εκπαίδευσης που ουσιαστικά είναι
η ουσία των κατευθύνσεων της ΕΕ. Οι
αντιδράσεις είναι σποραδικές και οι
νόμοι ψηφίζονται.
Το
2006 όμως η κατάσταση αλλάζει ριζικά. Οι
φοιτητές παίρνοντας το παράδειγμα των
συναδέλφων τους στη Γαλλία που έχουν
καταλάβει στο σύνολο τους τα πανεπιστήμια
και με σύνθημα «να
γίνουμε Σορβόννη»
γεμίζουν τα αμφιθέατρα
και στις μαζικότερες
Γενικές Συνελεύσεις στη
μεταπολίτευση αποφασίζουν
καταλήψεις των σχολών τους. Αφορμή
είναι το προσχέδιο του «νόμου-πλαίσιο»
που βγαίνει στη δημοσιότητα και αναφέρει
διαγραφές φοιτητών σε ν + 2 χρόνια,
πειθαρχικά συμβούλια (μέτρο που έχει
να εμφανιστεί από την ΧΟΥΝΤΑ), κατάργηση
των δωρεάν συγγραμμάτων, εισαγωγή
manager, θέσπιση ανταποδοτικών υποτροφιών
και φοιτητικών δανείων και αλλαγή του
νόμου για το άσυλο. Ακόμα γίνεται λόγος
για αναθεώρηση του Άρθρου 16 του Συντάγματος
ώστε να επιτραπεί η ίδρυση ιδιωτικών
πανεπιστημίων. Από τις πρώτες εβδομάδες
οι καταλήψεις έχουν ξεπεράσει πανελλαδικά
τις 100 και παρά το σαμποτάρισμα από τη
ΔΑΠ-ΝΔΦΚ των συνελεύσεων και την ΠΚΣ
που διαφωνούσε με τις καταλήψεις και
τις κατήγγειλε, το φοιτητικό
κίνημα έδειχνε να
επιλέγει τον
νικηφόρο δρόμο του
‘79 και το τρίπτυχο
«συνελεύσεις-καταλήψεις-διαδηλώσεις».
Από την μεριά της η ΠΑΣΠ επέλεξε να
κατευθύνει τη συζήτηση στις Συνελεύσεις
στο ν + 2, κλείνοντας τα μάτια στα υπόλοιπα
διατάγματα και νομοσχέδια που είχαν
ψηφιστεί. Το φοιτητικό
κίνημα όμως
υιοθέτησε μια
πιο συνολική
αντιπαράθεση
με την
αναδιάρθρωση στο
χώρο της
παιδείας –που ήταν
θέση της μειοψηφίας ΕΑΑΚ, ΔΑΡΑΣ και
άλλων πολιτικών χώρων τις εξωκοινοβουλευτικής
αριστεράς- και έβαλε ως αιτήματα να
παρθούν πίσω όλοι οι νόμοι των τελευταίων
χρόνων. Πρωτοπορία για
το συντονισμό και
την πολιτική προώθηση
του αγώνα ήταν
τα Συντονίστηκα πόλεων
αλλά και το
Συντονιστικό Γενικών
Συνελεύσεων και Καταλήψεων
στην Αθήνα. Στα τέλη του Μαΐου σχεδόν
το σύνολο των σχολών, δηλαδή πάνω από
400 σχολές, τελούσαν υπό κατάληψη με άμεσο
αποτέλεσμα ο νόμος-πλαίσιο να μην
κατατεθεί.
Η
νέα ακαδημαϊκή χρονιά έδειξε από την
αρχή της ότι θα είναι και αυτή γεμάτη
κινητοποιήσεις στο χώρο της εκπαίδευσης.
Παρά την τρομοκρατία από τη πλευρά της
κυβέρνησης, τον ξυλοδαρμό του Κύπριου
φοιτητή στις 17 Νοεμβρίου στην γνωστή
υπόθεση «ζαρντινιέρα», το ξύλο, τα
δακρυγόνα και τις σιδερογροθιές στις
μεγάλες απεργίες των δασκάλων δεν
πτόησαν τους φοιτητές που επέλεξαν το
δρόμο του αγώνα. Από τα τέλη του Δεκέμβρη
ξεκινούν καταλήψεις και τον Ιανουάριο
του ‘07 παίρνουν μορφή χιονοστιβάδας.
Πορείες ανά πόλη αλλά και πανελλαδικές
στην Αθήνα από το σύνολο της εκπαιδευτικής
κοινότητας μετατρέπουν το φοιτητικό
κίνημα ως το κύριο πολιτικό και κοινωνικό
γεγονός της εποχής. Τη μέρα της προσπάθειας
αναθεώρησης του Άρθρου 16 δεκάδες χιλιάδες
νέοι και καθηγητές πραγματοποιούν τη
μεγαλύτερη πορεία από το ‘91! Οι
πιέσεις που ασκεί
το πανεκπαιδευτικό
κίνημα είναι τόσο
μεγάλες που αναγκάζουν
το ΠΑΣΟΚ να βγει
εκτός βουλής, παρότι
η ίδρυση μη
κρατικών πανεπιστημίων
είναι στις προγραμματικές
του θέσεις, και
το Σύνταγμα δεν
αναθεωρείται. Οι κινητοποιήσεις
από τη μεριά του φοιτητικού κινήματος
συνεχίζονται με αποκορύφωμα την 8/3,
ημέρα ψήφισης του νόμο-πλαίσιο, όπου η
πορεία, που αριθμούσε πάνω από 40000
φοιτητές από όλη την Ελλάδα, δέχεται
μία άγρια κρατική καταστολή με αποτέλεσμα
δεκάδες τραυματίες και 61 προσαγωγές.
Οι εξεγέρσεις δεν μπαίνουν σε μουσεία..
Το
τέλος του 2008 υπό φυσιολογικές συνθήκες
θα έβρισκε το φοιτητές απέναντι στις
προσπάθειες του Υπουργείου να αναγνωρίσει
τα ΚΕΣ και να εφαρμόσει τον ν.Πλαίσιο,
ο οποίος υπό την πίεση του φοιτητικού
κινήματος, παραμένει ανενεργός στις
περισσότερες σχολές. Παρ' όλα αυτά
αρκούσε για να δώσει την σπίθα για τα
γεγονότα που θα ακολουθούσαν ένα μόνο
γεγονός, η κρατική δολοφονία
του Αλέξανδρου Γρηγορόπουλου
από σφαίρα αστυνομικού στα Εξάρχεια θα
γίνει η αφορμή για τις μεγαλύτερες, σε
έκταση και ένταση, κινητοποιήσεις από
το ‘91. Το κίνημα που δημιουργήθηκε δεν
έμεινε στα όρια της εκπαιδευτικής
κοινότητας, αλλά αντίθετα στις πορείες
του Δεκέμβρη συναντήθηκαν πολλές
κοινωνικές ομάδες, όπως μαθητές,
μετανάστες πρώτης και δεύτερης γενιάς,
νέοι εργαζόμενοι, άνεργοι, η γενιά των
700 καθώς και φοιτητές. Ο Δεκέμβρης όμως
αποτέλεσε για τα ελληνικά δεδομένα και
μία τομή στο
τρόπο με τον
οποίο γεννιούνται,
αναπτύσσονται και
οξύνονται οι κοινωνικοί
αγώνες, καθώς η απότομη και
αυθόρμητη εισβολή μαζών στο προσκήνιο
έφερε μια ριζοσπαστική αλλαγή. Μεγάλο
ρόλο σε αυτό,
έπαιξε και η
εμπειρία του
φοιτητικού κινήματος
στις πρόσφατες
κινητοποιήσεις του
06-07 όπου δοκιμάστηκαν
ριζοσπαστικές μορφές
πάλης.
Το
φοιτητικό κίνημα από την αρχή βρέθηκε
δίπλα στις εξεγερμένες μάζες παρά τις
προσπάθειες της ΔΑΠ, η οποία για άλλη
μια φορά επέλεξε να σαμποτάρει τις
συνελεύσεις απέχοντας τον πρώτο καιρό
από αυτές και στην συνέχεια αναλώθηκε
στο να μιλά για μεμονωμένα περιστατικά
και επιστροφή στον ομαλότητα, και αυτές
της ΠΚΣ με την διασπαστική της λογική,
η οποία μη μπορώντας να χρωματίσει την
εξέγερση που λάμβανε χώρα αποφάσισε ως
συνήθως να απέχει και να την καταγγείλει.
Η ΑρΕν, παρότι στήριζε τις καταλήψεις,
στο τέλος δεν κατάφερε να ξεπεράσει την
διπροσωπία του ΣΥΡΙΖΑ που επέλεξε να
συμμορφωθεί στις εντολές του συστήματος.
Η ΠΑΣΠ φυσικά και δεν έδειξε καμία
θέληση να συμμετέχει ενεργά ακολουθώντας
πιστά τον πολιτικό της φορέα, το ΠαΣοΚ
το οποίο ασκούσε αντιπολίτευση από “τα
δεξιά” εκείνη την περίοδο, και περιορίστηκε
σε μια απλή και άτονη διαμαρτυρία ενάντια
στην κυβέρνηση, θέλοντας ουσιαστικά να
περάσει απαρατήρητη, ώστε το Γενάρη να
επανέλθει ως ο εγγυητής των ανοιχτών
σχολών και της ομαλότητας που δεν μπόρεσε
να προσφέρει η ΔΑΠ. Παρ´ όλα αυτά το
φοιτητικό κίνημα ξεπέρασε τα όρια των
παρατάξεων και συμμετείχε από την πρώτη
στιγμή στις κινητοποιήσεις και αποτέλεσε
ένα από τα πιο ζωντανά κομμάτια της
εξέγερσης.
Ο
Δεκέμβρης ήταν μια κοινωνική έκρηξη η
οποία άφησε αδικαιολόγητα έκπληκτη την
κοινωνία, η λιτότητα, η ανεργία, η ανέχεια,
που καθημερινά εντείνονται λόγω των
νεοφιλελεύθερων πολιτικών και πλήττουν
κατά κύριο λόγο τα κατώτερα κοινωνικά
στρώματα, και ιδιαίτερα τους μετανάστες,
η επίθεση στο ασφαλιστικό και στις
εργασιακές σχέσεις, οι αντιδραστικές
αλλαγές και αναδιαρθρώσεις στην
δευτεροβάθμια και τριτοβάθμια εκπαίδευση
(αναθεώρηση άρθρου 16, βάση του 10, νόμος
πλαίσιο, ΚΕΣ, κ.α.) αλλά και η γενικότερη
πίεση της νεολαίας ήταν τα πραγματικά
αίτια της εξέγερσης.
Η
νεολαία, που
έχει σηκώσει
στις πλάτες
τη μεγάλη
εξέγερση του
Πολυτεχνείου το
73, έκανε ξανά
μια δυναμική
εμφάνιση στην
ροή της
ιστορίας, βγήκε
μπροστά,
αποτελώντας
για ακόμα
μια φορά
τον αστάθμητο
παράγοντα που
τάραξε τα
λιμνάζοντα νερά
της κοινωνίας
και απέδειξε
ότι ο
Δεκέμβρης αποτελεί
αναγκαιότητα της
εποχής
μας που
θα επανέρχεται
συνεχώς ως
δυνατότητα στο
προσκήνιο.
Το Πολυτεχνείο ζει στους αγώνες του σήμερα για...
ΨΩΜΙ
Ήταν
Νοέμβρης του 1973 όταν πραγματοποιήθηκε
η μεγαλύτερη διαμαρτυρία κατά του
καθεστώτος της ‘’Χούντας των
Συνταγματαρχών’’.Η
παράλληλη κατάληψη του Πολυτεχνείου
και οι συγκεντρώσεις – διαδηλώσεις
εκτός αυτού αποτελούν κομβικό σημείο
στην ιστορία όχι μόνο της κοινωνίας του
ελλαδικού χώρου αλλά της κινηματικής
δράσης ολόκληρης της υφηλίου. Οι μέρες
εκείνου του Νοέμβρη
μπορούν εύκολα να χαρακτηριστούν σε
μεγάλο βαθμό από το κεντρικό σύνθημα:
ΨΩΜΙ – ΠΑΙΔΕΙΑ – ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ. Ένα σύνθημα
που έχει μείνει χαραγμένο στις μνήμες
μίας πληθώρας γενεών και όντας ανεξίτηλο
αποτελεί ακόμα βασική διεκδίκηση της
κοινωνίας. 41 χρόνια μετά τα τρία αυτά
βασικά αιτήματα δεν έχουν ικανοποιηθεί,
41 χρόνια μετά οι αγώνες συνεχίζονται
με τους περισσότερους εξ’ αυτών να
πλαισιώνουν την υλική πτυχή του
συνθήματος: το ΨΩΜΙ.
Μετά
τη μεταπολίτευση και με το πέρασμα
φιλελεύθερων, σοσιαλδημοκρατικών,
συγχωνευμένων κυβερνήσεων και τούμπαλιν,
τα εργασιακά προβλήματα ουδέποτε
σταμάτησαν να ταλανίζουν την κοινωνία
και να ‘’ταλαιπωρούν’’ τις εκάστοτε
κυβερνήσεις με την ύπαρξή τους. Πώς
άλλωστε να εξαφανιστούν όταν αποτελούν
φυσικό και αναπόσπαστο αποτέλεσμα του
καπιταλιστικού συστήματος; Πόσο
μάλλον όταν το
δομικό στοιχείο του ίδιου του καπιταλισμού
και η μεγαλύτερή του αντίφαση, δηλαδή
η ανεργία, αποτελεί το μεγαλύτερο
πρόβλημα της εργατικής τάξης.
Ως αντίφαση εκδηλώνεται στο γεγονός
πως για να είναι εκμεταλλεύσιμος ένας
εργάτης πρέπει να εργάζεται κι όμως η
ίδια η ανεργία χρησιμεύει από μόνη της
ως πειστήριο – ώθηση για εργασία με όλο
και χαμηλότερους μισθούς. Ίσως το
πρόβλημα της ανεργίας να φαινόταν ισχνό
μετά τη μεταπολίτευση καθώς η συμμαχία
κεφαλαίου – κυβέρνησης είχε επιφέρει
τεράστια κέρδη στα χέρια τόσο του πρώτου
όσο και των εκπροσώπων του δεύτερου
τινάζοντας το ποσό του χρέους του κράτους
βέβαια σε δυσθεώρητα ύψη που ουδέποτε
είχε φτάσει μέχρι εκείνη την εποχή. Ίσως
και τα ποσοστά ανεργίας των επόμενων
ετών να μας φαίνονται πλέον αμελητέες
ποσότητες σε σύγκριση με τα ιλιγγιώδη
της επί οικονομικής κρίσης εποχής. Από
την ποιητική γενικότητα ότι ‘’τα
νούμερα δε δείχνουν πάντα την αλήθεια’’
πλέον έχει έρθει το σημείο στο οποίο
απλώς η αλήθεια τους τυφλώνει. Οι
κρίσεις του καπιταλιστικού συστήματος
πάντοτε επέφεραν δραστικά μέτρα εκ
μέρους της αστικής τάξης η οποία
προσπαθούσε να τη διαχειριστεί προς
όφελός της καταπατώντας οποιοδήποτε
εργατικό δικαίωμα μέσω απότομων μειώσεων
μισθών και κυρίως μέσω απολύσεων. Αν μη
τι άλλο αν η μνήμη μας δεν είναι επιλεκτική
επαναφέρει τους εργατικούς αγώνες
πολλών πληττόμενων κοινωνικών ομάδων
οι οποίες δραστηριοποιήθηκαν το τελευταίο
διάστημα ενάντια σε απολύσεις.
Χαρακτηριστικά παραδείγματα είναι των
καθαριστριών του Υπουργείου Οικονομικών,
των διοικητικών υπαλλήλων των
Πανεπιστημιακών Ιδρυμάτων της χώρας,
των εργαζομένων της ΕΡΤ, στο δημόσιο
τομέα και των εργαζομένων της Coca
– Cola στον ιδιωτικό τομέα.
Οι παραπάνω ομάδες
αποτελούν την επιτομή των αγώνων κατά
της ανεργίας και εν γένει κατά της
ασκούμενης κυβερνητικής πολιτικής ,η
οποία ακολουθεί κατά γράμμα της επιταγές
Ε.Ε. και Δ.Ν.Τ,. καθώς βρίσκονται στους
δρόμους εδώ και ένα χρόνο η καθεμία
δείχνοντας πως ένας αγώνας για να πετύχει
έχει ανάγκη από διάρκεια. Τι κι αν
αντιμετώπισαν τη λασπολογία των αστικών
Μ.Μ.Ε., τι κι αν οι συνδικαλιστικές τους
ομάδες ήταν από τις πλέον αδύναμες
πολιτικά, πλέον αυτές βρίσκονται στην
πρωτοπορία του αγώνα δείχνοντας το
δρόμο και στην υπόλοιπη κοινωνία.
Από
άποψη εργασιακών προβλημάτων η ανεργία
είναι αυτό με την μεγαλύτερη σημασία.
Όμως δεν είναι το μοναδικό. Μειώσεις
μισθών, ελαστικό ωράριο εργασίας,
υποαπασχόληση, ελαστασφάλεια καθώς και
ανθυγιεινές συνθήκες εργασίας αποτελούν
κομμάτια αναπόσπαστα της καθημερινότητας
του εργασιακού μεσαίωνα που μας
περιβάλλει. Όμως για τα παραπάνω
προβλήματα δε θα πρέπει να θεωρείται
υπεύθυνος πάλι κάποιος άλλος πέραν της
υπάρχουσας κυβερνητικής πολιτικής.
Μάλιστα, χρησιμοποιώντας εντέχνως το
πρόβλημα της ανεργίας καθοδηγεί περίτεχνα
τον εργάτη στα προγράμματα του ΕΣΠΑ,
προγράμματα τα οποία μέσω εξάμηνων
συμβάσεων απομυζούν την ενέργεια του
εργατικού δυναμικού έναντι πινακίου
φακής δίνοντας στον εργαζόμενο το
εκπληκτικό βραβείο της προϋπηρεσίας.
Λες και το πρόβλημα των σύγχρονων ανέργων
είναι η εμπειρία και όχι η εις βάρος του
διαχείριση της κρίσης.
Μία
διαφορετική μορφή εκμετάλλευσης της
εργατικής τάξης άρχισε να κερδίζει
έδαφος με τον ερχομό της κρίσης: ο θεσμός
της εργολαβίας. Αυτός ο θεσμός ήρθε να
αντικαταστήσει τις μη κερδοφόρες μονάδες
τόσο των δημοσίων υπηρεσιών ενώ
αναλαμβάνει και δουλειές ιδιωτών.
Κλασσικό παράδειγμα αποτελούν οι
εταιρείες σεκιούριτι, οι οποίοι
αντικατέστησαν τους φύλακες. Όμως πως
γίνεται να προστίθεται ένα άτομο (ο
εργολάβος) και παρόλα αυτά να μην είναι
ζημιογόνες για το κεφάλαιο του δημοσίου
παραπάνω από τους προσλαμβανόμενους
υπαλλήλους; Η απάντηση έγκειται στο ότι
ο εργολάβος προσλαμβάνει μέσω συμβάσεων
μικρής χρονικής διάρκειας που πρακτικά
σημαίνει χαμηλότερος μισθός και
χαμηλότερη ασφάλεια για τον υπάλληλο.
Με λίγα λόγια ο εργολάβος είναι ένας
‘’μικρός αστός’’ ο οποίος λειτουργεί
στα πρότυπα του καπιταλιστικού συστήματος.
Παρατηρείται λοιπόν εύκολα πως το
σύστημα του καπιταλισμού είναι κάτι
σαν ιός ο οποίος μολύνει τα πάντα στο
πέρασμά του.
Κι
όμως το συγκεκριμένο σύστημα έχει
αντίκτυπο και στη σπουδάζουσα νεολαία.
Πιο συγκεκριμένα παρατηρείται η όλο
και εντονότερη προσπάθεια επιβολής στο
Ελληνικό Πανεπιστήμιο των πτυχών της
Εκπαιδευτικής Αναδιάρθρωσης. Μέσω της
εφαρμογής των οργανισμών έρχονται να
προστεθούν στην καθημερινότητα των
φοιτητών – αυριανών εργαζομένων οι
έννοιες ECTS και
ατομικός φάκελος προσόντων. Έννοιες οι
οποίες θα οδηγήσουν τον απόφοιτο στην
αγορά εργασίας ως έρμαιο στις ορέξεις
των εργοδοτών καθώς θα σημάνουν το τέλος
των συλλογικών συμβάσεων εργασίας και
θα φέρουν την εποχή της ατομικής
διαπραγμάτευσης. Γι’ αυτό το σκοπό
οι φοιτητές συμμετέχουν σε μία σειρά
κινητοποιήσεων, οι οποίες προϋποθέτουν
ευρύ κάλεσμα, έχοντας ως κύριο μέλημα
την υπεράσπιση των δικαιωμάτων τους
και τη διεκδίκηση περαιτέρω.
Το
τελικό συμπέρασμα που προκύπτει από τα
παραπάνω είναι πως κοινός εχθρός της
πολυπληθέστερης τάξης, της εργατικής
και του φοιτητικού σώματος δεν αποτελεί
άλλος από το υπάρχον πολιτικό σύστημα
το οποίο ωθεί την εκμετάλλευση σε
συνδυασμό με τον κοινωνικό κανιβαλισμό.
Η 17η Νοεμβρίου σημαδεύτηκε από
κοινή διαμαρτυρία πολιτών – εργατών
και φοιτητών, ένα κοινό μέτωπο το οποίο
οδήγησε στην κατάρρευση του Χουντικού
συστήματος και έμεινε γραμμένο με χρυσά
γράμματα στην ιστορία του λαϊκού
κινήματος ώστε να εμπνέει τους νέους
αγώνες. Επειδή όμως η δικαίωση των
λαϊκών αγώνων δεν έχει επιτευχθεί ας
γίνει αυτή η 17η Νοέμβρη το εφαλτήριο
για την οριστική ρήξη και την ανατροπή.
Και η παλιά ας μείνει όχι μία καλή
ανάμνηση, αλλά ένας φάρος ελπίδας στα
σκοτάδια των καιρών μας.
ΠΑΙΔΕΙΑ
Πέρασαν
41 χρόνια από την εξέγερση του Πολυτεχνείου,
όταν οι φοιτητές όχι μόνο απαιτούσαν
να πέσει η χούντα μαζί με εργαζόμενους,μαθητές
και νεολαίους, πάλευαν και για δημόσια
και δωρεάν παιδεία απαλλαγμένη από την
κυρίαρχη ιδεολογία της εποχής που την
“καπέλωνε” και την καθοδηγούσε με τον
πιο αντιδραστικό και βίαιο τρόπο.
Μετά από τόσα χρόνια, οι φοιτητές και
όλη η εκπαιδευτική κοινότητα συνεχίζουν
να παλεύουν για τα αυτονόητα, για δημόσια
και δωρεάν παιδεία για όλους, για ενιαία
πτυχία με επαγγελματική και εργασιακή
κατοχύρωση, για ανθρώπινους ρυθμούς
σπουδών και δουλειάς, για πτώση της
νέας “Χούντας” που ήρθε με αλλαγμένα
πρόσωπα και όνομα αλλά με τις ίδιες
πρακτικές. 41 χρόνια μετά συνεχίζουν
να παλεύουν για “ΠΑΙΔΕΙΑ”.
Οι
αντι-εκπαιδευτικές μεταρρυθμίσεις
αποτελούσαν πάντα βασικό στόχο των
εκάστοτε κυβερνήσεων, εξαπολύουντας
μία εντεινόμενη επίθεση προς τα κεκτημένα
και τα συμφέροντα της εκπαιδευτικής
κοινότητας. Όσον αφορά στη δευτεροβάθμια
εκπαίδευση βλέπουμε το “νέο Λύκειο”
που έρχεται να αλλάξει ριζικά τους
στόχους της εκπαίδευσης , οι οποίοι
βέβαια έχουν εκφυλλιστεί εδώ και καιρό.Ο
μαθητής ήδη από μικρός μαθαίνει να ζει
και να λειτουργεί σε ένα καθεστώς
πειθάρχησης και να συμμορφώνεται με τα
νέα πρότυπα που επιβάλλονται. Παράλληλα
μπαίνει σε μία ανταγωνιστική διαδικασία
η οποία φτάνει πλέον στα όρια του
κοινωνικού κανιβαλισμού. Η λογική
αυτή ,με το ακόμα πιο εξετασιοκεντρικό
σύστημα που εφαρμόζεται με το “νέο
Λύκειο”, προωθείται και αφομιώνεται
ολοένα και περισσότερο. Ήδη οι Πανελλήνιες
εξετάσεις ,ήταν γνωστό σε όλους, πως για
κάθε έναν που συμμετείχε δεν ήταν τίποτε
άλλο παρά ένας αγώνας δρόμου, να γράψουν
καλύτερα από τους άλλους, να παπαγαλίσουν
καλύτερα από τους άλλους. Ο χρόνος
προετοιμασίας ήταν ένας χρόνος
διαβάσματος, χωρίς καμία άλλη ενασχόληση,
ένας χρόνος απομόνωσης από οτιδήποτε
άλλο, ένας χρόνος αποστειρωμένος. Ας
φανταστούμε τώρα ,λοιπόν, πως θα
εγκλωβιστούν τόσα παιδιά και πως θα
“χάσουν” τρία χρόνια από τη ζωή τους,
χρόνια πολύ σημαντικά για τη διαμόρφωση
των συνειδήσεων τους. Κρατώντας τους
σε αυτήν την ιδιόμορφη ομηρία θέτουν
τις προϋποθέσεις για να τους κάνουν
μετά τους “ήσυχους” φοιτητές και τους
πειθήνιους εργαζόμενους που χρειάζονται.
Γενικότερα ,όμως, η δευτεροβάθμια
εκπαίδευση κάθε άλλο παρά στη μόρφωση
και την πνευματική ανάταση της νέας
γενιάς αποσκοπεί. Τα παιδιά αντί να
ενθαρρύνονται από τους εκπαιδευτικούς
να καλλιεργήσουν τις δεξιότητές τους
και να ολοκληρωθούν πνευματικά και
σωματικά ως άνθρωποι μέσω πολύπλευρων
δραστηριοτήτων, ενθαρρύνονται να μπουν
σε αυτή τη ζούγκλα του ανταγωνισμού,
που προωθείται τόσο στο σχολείο ,όσο
και στην κοινωνία γενικότερα χρόνια
τώρα.
Από
την άλλη σε επίπεδο τριτοβάθμιας
εκπαίδευσης, από τη δεκαετία του '90
πραγματοποιείται η μεγαλύτερη επίθεση
με ένα σωρό νομοσχέδια που είναι στις
κατευθύνσεις της Λισαβόνας και της
Μπολόνια. Μια επίθεση που ,στα ίδια
πλαίσια με τα μνημόνια και τη γενικότερη
πολιτική που ασκείται, επιβάλλεται
από την Ε.Ε. και την Τρόϊκα και έχει
ξεκάθαρους στόχους. Πιο συγκεκριμένα
, ο νόμος Διαμαντοπούλου καθώς και η
μετεξέλιξη αυτού, δηλαδή ο νόμος
Αρβανιτόπουλου, οδήγησε τα περισσότερα
από τα ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα
σε μία οικονομική ασφυξία άνευ προγουμένου.
Εδώ και ένα χρόνο τα ιδρύματα ταλανίζονται
από το ζήτημα της απόλυσης των διοικητικών
τους υπαλλήλων, από το καλοκαίρι
προστέθηκε και το ζήτημα των διαγραφών
και των Οργανισμών. Ειδικά το
τελευταίο αποτελεί πρόβλημα υψίστης
σημασίας και αυτό επειδή ανοίγει το
δρόμο για να χαθούν όλα τα κεκτημένα
των φοιτητών και εν τέλει όλα αυτά για
τα οποία αγωνίστηκαν και οι φοιτητές
του Πολυτεχνείου του '73. Προωθείται
η διάσπαση του πτυχίου, η επιβολή
διδάκτρων, οι διαγραφές, αλλά και ο
συγκεντρωτισμός της εξουσίας στο
πρόσωπο του πρύτανη και η απομάκρυνση
του φοιτητή από τα κέντρα λήψης των
αποφάσεων ακόμη και με την ανασυγκρότηση
ενός άκρως γραφειοκρατικού οργάνου,
της Ε.Φ.Ε.Ε.. Ειδικότερα με το ζήτημα
των Πρυτάνεων είναι κάτι παραπάνω από
ξεκάθαρος ο παραλληλισμός. Οι πρυτάνεις
εκλέχθηκαν κάτω από πολύ συγκεκριμένες
συνθήκες, όπου οι “αντιφρονούντες”
και “φιλο-φοιτητικοί” υποψήφιοι
απομακρύνθηκαν τελικά. Στο Πολυτεχνείο
του τότε οι φοιτητές διεκδικούσαν τη
συνδιοίκηση του ιδρύματος, την κατοχύρωση
του Πανεπιστημιακού ασύλου, την διασφάλισή
τους απέναντι στα πειθαρχικά και τη
στρατολογία. 41 χρόνια μετά τα αιτήμτα
δε διαφέρουν και πολύ. Μάλιστα τα
τελευταία γεγονότα της 13/11 μας βάζουν
,δυστυχώς, για τα καλά στο κλίμα της
εποχής.
Όλα
τα παραπάνω δείχνουν ότι η λέξη ΠΑΙΔΕΙΑ
του αντιδικτατορικού συνθήματος είναι
τουλάχιστον επίκαιρη. Σήμερα, περισσότερο
από ποτέ πλήττεται ο δημόσιος, δωρεάν
και δημοκρατικός χαρακτήρας της ανώτατης
εκπαίδευσης , υποβαθμίζονται τα πτυχία
μας, τα επαγγελματικά και τα εργασιακά
μας δικαιώματα καταργούνται πλήρως, οι
σχολές μας οδηγούνται στην παξίωση λόγω
της οικονομικής ασφυξίας που τους
προκαλουν αυτοί που ευαγγελίζονται τη
σωτηρία τους, το πανεπιστημιακό άσυλο
κταπατάται με όλους τους δυνατούς
τρόπους, βιώνουμε την καταστολή σε καθε
προσπάθεια αντίδρασης. Οι νόμοι για
την παιδεία των κυβερνήσεων, όπως
επιβαλλονται από την Ε.Ε.. , θέλουν να
μας μετατρέψουν σε μία γενιά άβουλη,
μία γενιά που δε θα καθορίζει τη μοίρα
και το μέλλον της αλλά θα δέχεται ότι
οι άλλοι αποφασίζουν για αυτή.
Εμείς,
οι φοιτητές του σήμερα, 41 χρόνια μετά
την εξέγερση του Πολυτεχνείου οφείλουμε
να δείξουμε πως όσο και αν θέλουν να μας
κάνουν να ξεχάσουμε το Πολυτεχνείο, όσο
και αν θέλουν να αλλοιώσουν το νόημά
του, όσο και αν θέλουν να μας τρομοκρατήσουν,
δε θα τους περάσει! Είμαστε εδώ και θα
είμαστε εδώ. Και αν χρειαστεί είμαστε
έτοιμοι για ένα ακόμα Πολυτεχνείο!
ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ
Το
αίτημα για «ελευθερία» που ηχούσε στις
εξεγέρσεις φοιτητών και εργατών προς
τη χούντα των συνταγματαρχών, συνεχίζει
να υφίσταται στις εξεγέρσεις του σήμερα,
στις δημοκρατικές, νεοφιλελεύθερες
δυτικές κυβερνήσεις, χωρίς την ύπαρξη
στρατιωτικών νόμων, πολέμων, ενθικής
ανελευθερίας είτε αποκλιση των εκλογικών
δικαιωμάτων και ατομικών ελευθεριων.
Τι συμβαίνει όμως, με την απαγόρευση
πληροφόρησης από συγκεκριμενα site,
με την απαγόρευση συγκεντρώσεων
διαμαρτυρίας,την εισβολή της αστυνομίας
σε πολιτικούς χώρους και τη συλλογή
στοιχείων από αυτούς χωρίς την απαραίτητη
εισαγγελική εντολή, τη βίαιη καταστολή
προς απεργούς και φοιτητές, τις αναρίθμητες
προσαγωγές όσων συμμετέχουν σε πορείες,
την ψήφιση νόμων που καταργούν το
πανεπιστημιακό άσυλο
-όχι μόνο παραβιάζοντάς το ως χώρο αλλά
“γκρεμίζοντας” τους πυλώνες στήριξής
του,την ακαδημαϊκή ελευθερία και το
αυτοδιοίκητο- ,την
κατάργηση συνδικαλιστικών δικαιωμάτων;
Τί γίνεται με την ανεξαρτησία των λαών,
όταν η οικονομία μια χώρας προσαρμόζεται
στις απαιτήσεις ξένων φορέων ώστε να
προσαρμοστεί στις ανάγκες του παγκόσμιου
κεφαλαίου και όχι στο κοινωνικό
συμφέρον;
Γιατί σε μια δημοκρατία να υπαρχει
αυξημένος αριθμός αυτοκτονιών; Η
δημοκρατία γεννά ανέργους; Η δημοκρατία
σκοτώνει; Η δημοκρατία ωθεί στον εκφασισμό
κοινωνιών; Η δημοκρατία κάνει πολέμους
η βάζει πλάτες σε αυτούς;
Αν όχι, κάποιος άλλος καταργεί τώρα τη
δημοκρατία, κάποιος καταστρατηγεί την
ελευθερία του λαού!
Το
74’ που
“έπεσε” η χούντα
στην Ελλάδα, ξεκινάει από την Αμερική
μια νέα τακτική αποικισμού παγκοσμίως,
με εργαλεία την Παγκόσμια Τράπεζα, το
Διεθνές Νομισματικό ταμείο και τον
Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου. Σε επίπεδο
Ευρώπης, έχει ιδρυθεί η «κοινή αγορά»
ή αλλιώς ΕΟΚ και αργότερα η «Εννιαία
Αγορά» της ΕΕ, που το 1993 ολοκληρώνεται
με την καθιέρωση των «τεσσάρων ελευθεριών»:
της ελεύθερης κυκλοφορίας αγαθών,
υπηρεσιών, προσώπων και κεφαλαίων. Το
κεφάλαιο γίνεται διεθνές και καθορίζει
το δίκαιο των κρατών- μελών, την οικονομία
κρατών (μελών ή μη) και το ρόλο που θα
παίζει αυτή στην παγκόσμια αγορά, τους
νόμους, το επίπεδο της ενθικής ανεξαρτησίας
κάθε χώρας , ακόμα και τις ατομικές
ελευθερίες, τα εργασιακά δικαιώματα,
την κατάρτηση, τα επιτρεπτά όρια
αντίστασης του λαού και τα πρότυπα
καταστολής , ώστε να ελέγχει και να θέτει
όρους που εξυπηρετούν καθε φορά το
κεφάλαιο. Αυτή είναι η
νέα χουντα! Κρίση
τραπεζών σε μια χώρα σημαίνει οικονομική
αποσταθεροποίηση ακόμα και εξαθλίωση
στις συνθήκες διαβίωσης του λαού όχι
μόνο της συγκεκριμένης χώρας, αλλά και
όσων συνδυαλέγονταν παγκοσμίως με
αυτές. Αυτή φέρνει τα
νέα πραξικοπήματα!
Σε
επίπεδο Ευρώπης, βλέπουμε τις κυβερνήσεις
των χωρών να αφήνουν το μανδύα των
σοσιαλιστικών κυβερνήσεων και να βγάζουν
στην επιφάνεια το νεοφιλευλεύθερο
πρόσωπο. Ενισχύουν απροκάλυπτα το
κεφάλαιο, τονίζοντας τις ταξικές διαφορές
βγάζοντας απο το παιχνίδι τη
μεσαία τάξη, ενώ
ταυτόχρονα
κλείνουν
το μάτι σε ακροδεξιές κινήσεις και
μορφώματα, αφήνοντάς
τους χώρο να δράσουν. Ακόμα κ η δικαιοσύνη
πλέον δεν λειτουργεί ίσα για όλους! Δεν
διστάζουν να παραβιάζουν βασικές αρχές
του συντάγματος, να καταργήσουν αιματηρές
κατακτήσεις του εργατικού κινήματος,
βασικά δικαιώματα σε επίπεδο ασύλου
(κατοικίας, ακαδημαικού), να οδηγήσουν
λαούς στην φτωχοποίηση, προκειμένου να
ενισχυθούν οι τράπεζες και η ομαλή
διακίνηση του κεφαλαίου. Έχουν μια
ξεκάθαρα βίαιη στάση προκειμένου να
κατασταλεί κάθε μαζική αγωνιστική
κίνηση αντίστασης στην πολιτική τους,
την οποία ασκούν με πίεση των εγκάθετων
κυβερνήσεων για να χρησιμοποιήσουν το
όπλο που λέγεται «κρατική καταστολή»
ή ακόμα και «παρακράτος» (π.χ. ακροδεξια
μορφώματα, βλέπε Ουκρανία).
Σε
επίπεδο Ελλάδας, η εφαρμογή των παραπάνω
έγινε πιο αισθητή τα τελευταία χρόνια
της «δημοσιονομικής κρίσης» στην
οικονομία της χώρας, που άνοιξε το δρόμο
στην πολιτική των μνημονίων που θα
επιβάλλονται από τους ευρωπαίους
εταίρους μας (γιατί και η Ελλάδα μια
εταιρία είναι), προκειμένου να μας
κρατήσουν στη ζωή με τα λεφτά τους και
να μην καταντήσουμε φτωχοί και χωρίς
συμμάχους! Οι κυβερνησεις μας υπογράφοντας
αυτές τις συμβάσεις, προκειμένου να
δανειζόμαστε, υπέγραψαν την
αναδιάρθρωση της
ελληνικής οικονομίας σε μια ακραία
νεοφιλελεύθερη κατεύθυνση με σκοπό την
κατά το δύνατον αύξηση των κερδών των
μεγάλων συμφερόντων (τράπεζες, οίκοι
αξιολόγησης, διεθνής καζινο-τοκογλυφία,
μεγαλοβιομήχανοι, εφοπλιστές κοκ) και
της ελληνικής κοινωνίας σε μία
αντιδημοκρατική κατεύθυνση. Υιοθετήθηκαν
με στόχο την κινεζοποίηση της ελληνικής
οικονομίας: φτηνά εργατικά χέρια,
μηδαμινά εργασιακά δικαιώματα, όξυνση
των ταξικών αντιθέσεων, όξυνση της
εκμετάλλευσης του εργατικού δυναμικού,
εργασιακή επισφάλεια, ανεργία (η οποία
αποτελεί εργαλείο στα χέρια των εργοδοτών
για να απειλούν τους εργαζομένους). Οι
μεταρρυθμίσεις βέβαια από πλευράς
κυβέρνησης, δεν σταματάνε στα εργασιακά,
αλλα επηρεάζουν το δημόσιο τομέα, τις
υποχρεώσεις των πολιτων απέναντι στις
τράπεζες και στις εισφορες του δημοσίου
(εως το σημείο πλειστηριασμού της πρώτης
κατοικίας), επιτρέπουν το ξεπούλημα
δημόσιων αγαθών βιομηχανιών, υπηρεσιών
στο κεφάλαιο, ανεξάρτητα με το αν αυτό
εγκεινται στο δημόσιο συμφέρον. Επίσης,
υιοθετήθηκε για να ενσωματώσει στο λαό
μια νέα πραγματικότητα, μία πραγματικότητα
φόβου που απορρέει από την καταστολή
και την ακροδεξιά απειλή, μία πραγματικότητα
ηττοπάθειας και αισθήματος ανικανότητας
να καθορίσει τη μοίρα του, που κάθε άλλο
παρά ελευθερία θυμίζει!
Μέσα
σε αυτή την πραγματικότητα, όπου ο
ελληνικός λαός δοκιμάζεται με μια σειρά
από αντιλαϊκά μέτρα, που σε συνδυασμό
με τα τεράστια ποσοστά της ανεργίας τον
ωθούν στην εξαθλίωση,
χώροι
όπου μπορεί να αναπτυχθεί, χωρίς δικαίωμα
παρέμβασης των δυνάμεων καταστολής,
συλλογική δράση, ανατρεπτική ιδεολογική
αναζήτηση και μαχητική κινηματική
παρέμβαση, που διασφαλίζουν την ελευθερία
της έκφρασης και την διακίνηση
ιδεών,αποτελώντας ένα ρήγμα της έννομης
τάξης που επιτρέπει στα φοιτητικά, τα
νεολαιίστικα, εργατικά και τα ευρύτερα
κοινωνικά κινήματα να αναπτύσσονται,
να εκφράζονται, να οργανώνονται συλλογικά
και να προστατεύονται από τη νόμιμη βία
της κρατικής καταστολής, ενοχλούν,
θεωρούνται παράνομοι και κλείνουν ή
καταστρέφονται!
Όποιος κατεβαίνει στο δρόμο και
διαμαρτύρεται ψεκάζεται, χτυπιέται, ή
ακόμα και δολοφονείται (από όργανα του
κράτους ή του παρακράτους) και προβαλλεται
απο τα μεγάλα κανάλια ως τρομοκράτης ή
ταραξίας, ή μπαχαλάκης. Ετσι ήρθε η
κατάργηση του ασύλου στα πανεπιστήμια,
το κλείσιμο πολιτικών χώρων που
οργανώνονταν ενάντια στις πολιτικες
της κυβέρνησης, και συλλογή στοιχείων
από αυτούς παράνομα, παραβιάζοντας κάθε
ελευθερία εκφρασης και προσβάλλοντας
ακόμη και προσωπικά δεδομένα.
Αργότερα,
ήρθαν και οι απαραίτητοι νόμοι και
τροπολογίες για την νομιμοποίηση αυτών
των ενεργειών, με κατάληξη στον νόμο
Διαμαντοπούλου, ο οποίος επιχειρεί για
πρώτη φορά μετά την μεταπολίτευση την
κατάργηση του ασυλού στα πανεπιστήμια.
Αυτό
σημαίνει τόσο κατάργηση της ακαδημαϊκής
ελευθερίας όσο και του αυτοδιοίκητου.
Αυτή τη στιγμή έχουμε καταπάτηση του
ασύλου ως χώρο μόνο ή συνολικά; Βλέπουμε
πώς το Πανεπιστημιακό Άσυλο παραβιάζεται
με όλους τους τρόπους. Από τη μία ως
χώρος: τα πρόσφατα γεγονότα του ΕΚΠΑ με
την παρουσία των ΜΑΤ και την δίωξη
φοιτητών και εργαζομένων από το εσωτερικό
του επιβεβαιώνουν το συγκεκριμένο. Από
την άλλη και ο πυλώνας της ακαδημαϊκής
ελευθερίας πλήττεται. Αναφέρεται
ξεκάθαρα στο Σύνταγμα ότι το ίδιο το
ίδρυμα θα καθορίζει τα προγράμματα
σπουδών, την έρευνα και ότι αφορά την
ακαδημαϊκή του λειτουργία με στόχο την
κατάρτιση των μελών του και την ανάπτυξη
της χώρας. Αυτή τη στιγμή: που η κρατική
χρηματοδότηση των ιδρυμάτων συνεχώς
μειώνεται και οι ιδιωτικές εταιρίες
χρηματοδοτούν επιβάλλοντας την έρευνα
που επιθυμούν κάθε άλλο παρά ακαδημαϊκή
ελευθερία υπάρχει, ενώ ανοίγει και ο
δρόμος για επιβολλή εκείνου του
προγράμματος σπουδών που θα εναρμονίζεται
με τις ανάγκες της αγοράς. Τέλος, οι
συνθήκες εκλογής των πρυτάνεων , με
αποκλεισμό των “πολιτικά αντιφρονούντων”,
καθώς και ο αποκλεισμός των φοιτητικών
συλλόγων από τους φορείς ληψης αποφάσεων
στο πανεπιστήμιο, βάσει του νόμου,
δείχνει το δρόμο για το τέλος και του
αυτδιοίκητου. Ειδικά το τελευταίο
ενισχύεται άμεσα και από τον Οργανισμό
, που προβλέπει και την παρουσία Συμβουλίου
Ιδρύματος από το οποίο θα περνούν για
έγκριση όλες οι αποφάσεις ενώ παράλληλα
προσπαθεί και την αναστύσαση της ΕΦΕΕ
ενός γραφειοκρατικού οργάνου, όπου
διάφοροι παράγοντες φοιτητοπατέρες θα
παιρνούν τις εκάστοτε κυβερνητικές
γραμμές λόγω πλειοψηφίας, που απομακρύνουν
το φοιτητή από το κέντρο λήψης των
αποφάσεων. Να επισημάνουμε
ότι η παρουσία του Σ.Ι. μας γυρίζει πίσω
σε εποχές Χούντας αφού δε μπορούμε παρά
να κάνουμε το συσχετισμό μεταξύ αυτού
και του λεγόμενου “Κυβερνητικού
Επιτρόπου” ο οποίος σύμφωνα με το τότε
Σύνταγμα ήταν το μέσο της κρατικής
εποπτείας του Υπουργού.
Στην
περίοδο λοιπόν αυτή, κρίνεται αναγκαίο
και πιο επίκαιρο από ποτε το αίτημα για
ατομική, πολιτική, ιδεολογική ελευθερία!
Η
εξέγερση του πολυτεχνείου δεν ήταν ούτε
«φιλελεύθερη» ούτε «δημοκρατική», με
την έννοια που τη χρησιμοποιούν τα
καθεστωτικά κόμματα και οι αντίστοιχες
νεολαίες τους.
Είχε περιεχόμενο αντιμπεριαλιστικό,
καθώς αντιλαμβανόταν ότι η χούντα δεν
ήταν ένα γεγονός ξεκομμένο από την
παγκόσμια συγκυρία, αλλά ένα μέρος της
επιδίωξης του ιμπεριαλισμού να κυριαρχήσει
ολοκληρωτικά σε περισσότερες χώρες. Η
επιδίωξη αυτή δεν σταμάτησε με την πτώση
της χούντας, αλλά επανήλθε μέσα από τους
μηχανισμούς του καπιταλισμού των δυτικών
κρατών και πλήττει όλους τους λαούς
καθημερινά. Γι αυτό και το φετινό
Πολυτεχνείο θα πρέπει να αποτελέσει
ένα φάρο για τα κινήματα!Με τη μαζική
παρουσία μας, κόντρα στον εφυσηχασμό,
την ηττοπάθεια, την αδράνεια θα
υπερασπιστολυμε το άσυλο, μέσα απο τα
αιτήματα «ΨΩΜΙ- ΠΑΙΔΕΙΑ- ΕΛΥΕΘΕΡΙΑ» και
το ανατρεπτικό νόημα του Νοεμβρη! Η μόνη
ικανή απάντηση είναι η φωνή των φοιτητών,
των γενικών τους συνελεύσεων, των
συλλογικών τους αγώνουν και της σύνδεσης
αυτών με ένα αδιάσπαστο εργατικό κίνημα!
ΌΛΟΙ
ΜΑΖΙ ΣΤΟ ΔΡΟΜΟ ΝΑ ΑΝΑΒΙΩΣΟΥΜΕ ΤΟ
ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ!
